Đó là thông tin được đưa ra trong báo cáo của Văn phòng Chính phủ (VPCP) mới đây. Tại buổi làm việc của Tổ công tác của Thủ tướng với các Bộ ngành về cải cách hoạt động kiểm tra chuyên ngành và đơn giản hoá, cắt giảm điều kiện kinh doanh diễn ra mới đây, Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP, Tổ trưởng Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ Mai Tiến Dũng cũng đã khẳng định “Bộ KH&CN là một trong những Bộ đi tiên phong về công tác đổi mới hoạt động kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa xuất nhập khẩu trong thời gian qua”. 

Cắt giảm trên 90% sản phẩm, hàng hóa kiểm tra trước thông quan

Ông Nguyễn Hoàng Linh - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng (TĐC), Bộ KH&CN cho biết, triển khai tích cực chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ KH&CN đã triển khai áp dụng cơ chế “chuyển mạnh sang hậu kiểm” như ban hành Thông tư 07/2017/TT-BKHCN để chuyển 91% nhóm sản phẩm, hàng hóa do Bộ KH&CN quản lý sang cơ chế hậu kiểm. Trước đây, có 24 nhóm hàng hóa phải kiểm tra trước khi thông quan, nhưng nay chỉ còn 2 nhóm là xăng dầu và khí dầu mỏ hóa lỏng.

Sau khi triển khai áp dụng Thông tư số 07 đã giúp cắt giảm khoảng 96% số lô hàng hóa thuộc phạm vi quản lý của Bộ KH&CN phải kiểm tra trước thông quan. Đồng thời, giảm 67% thời gian kiểm tra chất lượng nhập khẩu để thông quan hàng hóa (giảm từ 3 ngày xuống còn 1 ngày), vượt hơn yêu cầu về thời gian của ASEAN +4 (là 90 giờ). Như vậy, mỗi năm sẽ có khoảng trên 30 nghìn lô hàng không phải kiểm tra trước khi thông quan, giúp giảm thời gian và chi phí rất lớn cho doanh nghiệp.

Bộ trưởng Bộ KH&CN đã ban hành Quyết định 3482/QĐ-BKHCN công bố sản phẩm, hàng hóa nhóm 2 thuộc trách nhiệm quản lý của Bộ, trong đó quy định cụ thể 8 nhóm sản phẩm, hàng hoá, mã HS, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia tương ứng, văn bản quy phạm pháp luật quản lý và biện pháp quản lý đối với hàng hóa nhập khẩu. 

Đây có thể xem là sự nỗ lực rất lớn của Bộ KH&CN xét về tính chủ động, cũng như vượt mức thời gian quy định, bởi thời hạn Chính phủ giao cho các Bộ đến tháng 6/2018 phải hoàn thiện nhưng đối với Bộ KH&CN như trên đã đề cập, các văn bản pháp lý liên quan đã có hiệu lực từ tháng 10/2017.

Bên cạnh đó, Bộ KH&CN còn tham mưu cho Chính phủ một loạt các cơ chế chính sách để xử lý những vướng mắc cho các doanh nghiệp trong thời gian qua, như xử lý sự chồng chéo trong việc kiểm tra chuyên ngành theo Quyết định 50/2006/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ tại các doanh nghiệp; tham mưu cho Chính phủ ban hành Quyết định 37/2017/QĐ-TTg ngày 17/8/2017 hủy bỏ Quyết định 50, trong đó cắt giảm 114 sản phẩm hàng hóa kiểm tra chuyên ngành.

Ngoài ra, Bộ còn trình Chính phủ ban hành Nghị định số 74/2018/NĐ-CP ngày 15/5/2018, trong đó quy định rõ cách thức hậu kiểm, quản lý hàng hóa theo mức độ rủi ro, từ mức thấp, trung bình đến đến mức rủi ro cao. Sản phẩm hàng hóa nào có độ rủi ro cao sẽ có mức quản lý chặt, và ngược lại, nhằm tạo điều kiện tối đa cho doanh nghiệp nhưng vẫn có cơ chế để kiểm soát chất lượng sản phẩm hàng hóa, ông Linh cho biết thêm. 

Bộ KH&CN đã thực hiện xã hội hóa 100% hoạt động đánh giá sự phù hợp (thử nghiệm, giám định, chứng nhận…), một tổ chức có thể thực hiện hoạt động đánh giá sự phù hợp với nhiều lĩnh vực khác nhau… Do đó, doanh nghiệp có thể lựa chọn tổ chức có năng lực, uy tín, có thể thực hiện được hoạt động đánh giá sự phù hợp trong nhiều lĩnh vực khác nhau để phục vụ cho hoạt động của mình, kể cả doanh nghiệp tư nhân để thực hiện hoạt động thử nghiệm, chứng nhận phục vụ hoạt động kiểm tra chuyên ngành. Về công tác xã hội hóa, khi làm trưởng đoàn Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ kiểm tra việc thực hiện các nhiệm vụ do Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao và công tác kiểm tra chuyên ngành với hàng hóa xuất nhập khẩu tại Bộ KH&CN (ngày 20/10/2017), Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP Mai Tiến Dũng đã nhấn mạnh: “Bộ có quyết tâm rất cao, có thể nói là mẫu mực trong việc thực hiện cải cách theo yêu cầu của Chính phủ. Nhiều nơi còn tình trạng độc quyền trong đánh giá sự phù hợp, kiểm nghiệm, nhưng Bộ không vấp phải điều này, mà xã hội hóa rất mạnh, có thể nói là ưu việt nhất”. 

Trước đây, 24 nhóm hàng hóa phải kiểm tra trước thông quan, nhưng nay chỉ còn 2 nhóm là xăng dầu và khí dầu mỏ hóa lỏng

Bộ KH&CN cắt giảm thủ tục nhiều nhất trong các Bộ

Theo Báo cáo 479/BC-VPCP mới đây của VPCP về chuẩn hóa quy trình, thủ tục kiểm tra chất lượng sản phẩm, hàng hóa xuất, nhập khẩu thuộc trách nhiệm quản lý của các Bộ, ngành trong triển khai áp dụng Cơ chế một cửa quốc gia, Chính phủ đã chỉ đạo các Bộ, ngành rà soát và loại bỏ ít nhất 50% số mặt hàng trong Danh mục hàng hóa nhóm 2 thuộc diện kiểm tra nhà nước trước khi thông quan. Báo cáo nêu rõ, thực hiện yêu cầu Chính phủ giao, đến nay đã có 4 Bộ ban hành Danh mục sản phẩm hàng hóa nhóm 2 phải kiểm tra chất lượng, thực hiện cắt giảm tỉ lệ mặt hàng phải kiểm tra trước thông quan. Điển hình là Bộ KH&CN cắt giảm nhiều nhất trong các Bộ với 91% sản phẩm, hàng hóa phải kiểm tra trước thông quan; Bộ Giao thông 78%; Bộ Công thương 58,3%; Bộ Xây dựng 55%. 

Ông Nguyễn Hoàng Linh - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục TĐC cho biết, báo cáo về công tác kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa xuất nhập khẩu và đơn giản hóa điều kiện đầu tư, kinh doanh của Bộ KH&CN tại buổi làm việc của Tổ công tác của Chính phủ mới đây đã được Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP Mai Tiến Dũng đánh giá cao, ghi nhận những nỗ lực, kết quả triển khai của Bộ trong thời gian qua. Đặc biệt, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng đánh giá Bộ KH&CN là một trong những Bộ đi tiên phong trong việc kiểm tra chuyên ngành, tiên phong trong hoạt động đổi mới cơ chế kiểm tra hàng nhập khẩu với mục đích tạo thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp trong hoạt động sản xuất, kinh doanh.

“Tuy nhiên, tôi cho rằng, công cuộc đổi mới của Bộ sẽ không dừng lại ở những kết quả trên, Bộ KH&CN sẽ vẫn tiếp tục triển khai theo tinh thần chỉ đạo của Nghị quyết 75, Nghị quyết 19 của Chính phủ trong việc thống nhất, rà soát điều kiện kinh doanh. Đồng thời, phấn đấu trình Chính phủ Nghị định sửa nhiều Nghị định để cắt giảm tiếp các điều kiện kinh doanh sớm hơn thời gian dự kiến theo tinh thần của Nghị quyết 19”, ông Linh nhấn mạnh.

Hiện nay, điều kiện kinh doanh được quy định ở nhiều lĩnh vực khác nhau của Bộ như an toàn bức xạ hạt nhân, sở hữu trí tuệ, đánh giá thẩm định công nghệ, TĐC. Bộ đã có phương án và lộ trình cắt giảm điều kiện kinh doanh thuộc lĩnh vực KH&CN. Bộ sẽ tiếp tục triển khai Nghị định 74 và Nghị định 119 của Chính phủ, dựa trên tình hình thực tế để qua đó tháo gỡ khó khăn đối với hàng hóa hậu kiểm, đặc biệt là việc hỗ trợ cơ quan ban ngành, địa phương. Đồng thời tăng cường hoạt động kiểm tra, giám sát hàng hóa hậu kiểm, đánh giá, xem xét sự tuân thủ của doanh nghiệp đối với các nhóm hàng hóa chuyên ngành. Qua đó, có đánh giá, đề xuất cụ thể trong việc cải cách các thủ tục kiểm tra chuyên ngành trong thời gian tới, ông Linh cho biết thêm. 

Bài, ảnh: Hạnh Nguyên