Xung quanh sự kiện này, phóng viên đã có cuộc trao đổi với ông Hồ Quang Lợi, Phó Chủ tịch thường trực Hội Nhà báo Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng Chung tuyển “Giải thưởng báo chí về khoa học và công nghệ năm 2016”.

PV: Các tác phẩm tham gia Giải thưởng báo chí về KH&CN tại mùa giải năm nay có vai trò như thế nào để đưa KH&CN đến gần với đời sống hơn, thưa ông?

Ông Hồ Quang Lợi: Trong suốt 1 năm qua, chúng ta có hàng nghìn tác phẩm báo chí viết về KH&CN và đã có sức lan tỏa trong đời sống xã hội. Những tác phẩm báo chí được lựa chọn để trao Giải thưởng báo chí viết về KH&CN năm 2016 là những tác phẩm tiêu biểu có ảnh hưởng sâu rộng trong đời sống xã hội. Với những tác phẩm không đạt giải thì cũng có những giá trị riêng để chúng ta tuyên truyền về một lĩnh vực rất quan trọng đó là KH&CN, một lĩnh vực trọng yếu đối với đất nước ta. Tôi nghĩ rằng KH&CN rất đặc biệt và cần thiết đối với chúng ta hiện nay, đó là cánh cửa để tăng sức cạnh tranh, chống tụt hậu cho đất nước chúng ta. Đây là một lĩnh vực cần phải được chú trọng, ưu tiên, muốn làm được điều đó thì công tác thông tin, tuyên truyền qua báo chí có một vai trò hết sức quan trọng. Tôi cho rằng, đây thực sự là mùa giải thành công và những tác phẩm này đã có sức lan tỏa tốt trong đời sống xã hội.

PV: Thưa ông, với cương vị là Chủ tịch Hội đồng Chung tuyển 2 mùa giải liên tiếp cho Giải thưởng báo chí về KH&CN, ông đánh giá như thế nào về các tác phẩm tham dự GTBC ở mùa giải năm nay? 

Ông Hồ Quang Lợi: Tôi thấy năm nay lại là một mùa giải thành công bởi chúng ta đã lựa chọn được các tác phẩm báo chí có chất lượng cao để tôn vinh. Tôi thấy rằng các tác phẩm mà chúng ta trao giải lần này có nhiều tác phẩm tốt, có tính phát hiện cao, trước hết là tôn vinh được các nhà khoa học có cống hiến xứng đáng cho đất nước. Đây là những tấm gương, lao động hết sức miệt mài thể hiện tinh thần sáng tạo vượt qua khó khăn để xứng đáng là người cán bộ khoa học.

Bên cạnh đó, các tác phẩm báo chí còn nêu được những thành tựu chung của ngành KH&CN, trong đó KH&CN của một số ngành có tính chất đặc thù mà một số tác phẩm báo chí thể hiện rất tốt. 

Ngoài ra,  một số tác phẩm có tính phát hiện và nêu lên những bất cập về mặt chính sách, cơ chế để chúng ta nghiên cứu, bổ sung, điều chỉnh, để làm sao cho hoạt động KH&CN của đất nước ngày càng có hiệu quả hơn.

Đặc biệt, với việc “phủ sóng” của khu vực phía Nam đã tạo nên một không khí sôi nổi, đầy hào hứng cho Giải thưởng.  Nhiều tác phẩm báo chí đã tạo được hiệu ứng tích cực đối với xã hội, tuyên truyền sâu rộng phong phú mọi mặt của hoạt động KH&CN, góp phần nâng cao nhận thức của xã hội về vai trò cũng như khẳng định KH&CN là động lực phát triển kinh tế-xã hội; kết nối nghiên cứu, ứng dụng KH&CN, chuyển giao công nghệ giữa các tổ chức cá nhân làm KH&CN với doanh nghiệp và đời sống xã hội.

PV: Chất lượng của các tác phẩm vẫn là yếu tố cốt lõi nhất của mùa giải, ông có chia sẻ gì đối với các nhà báo sẽ tham gia Giải thưởng cho những mùa giải tiếp theo?

Ông Hồ Quang Lợi: Trong thời gian tới, Ban Tổ chức tiếp tục rút kinh nghiệm vì đã qua 5 mùa giải, để thấy được cái gì là tốt chúng ta phát huy, phát hiện ra những cái gì chưa tốt thì chúng ta cần điều chỉnh. Tôi nghĩ, Ban Tổ chức cần có 1 cuộc họp để làm việc này. Thông qua Hội Nhà báo Việt Nam, thông qua các cơ quan báo chí chúng ta phải làm cho ảnh hưởng của giải này được lan tỏa hơn nữa, mạnh mẽ hơn nữa, để cho các cơ quan báo chí, các nhà báo, nhất là các nhà báo viết về KH&CN cảm thấy ý nghĩa sâu sắc của giải thưởng này, ý nghĩa của việc viết về KH&CN để đầu tư công sức, trí tuệ để có những tác phẩm báo chí chất lượng hơn và có sức thuyết phục hơn nữa đối với xã hội về KH&CN của đất nước.

PV: Theo thống kê số lượng các tác phẩm báo chí ở các địa phương tham dự giải còn khá khiêm tốn, theo ông ở mùa trao giải tiếp theo, làm thế nào để Ban Tổ chức có thể kêu gọi được các kênh báo chí địa phương tham gia nhiều hơn nữa?

Ông Hồ Quang Lợi: Tôi nghĩ rằng Hội Nhà báo Việt Nam sẽ thông qua Hội Nhà báo của các địa phương và của các ngành sẽ có thông tin đầy đủ hơn về giải để làm sao cho các Hội Nhà báo, các cơ quan báo chí quan tâm nhiều hơn nữa, bởi vì hoạt động KH&CN ở các địa phương cũng hết sức sôi nổi, thậm chí có những vấn đề nảy sinh từ chính địa phương, từ chính cơ sở, từ chính người nông dân họ phải đối mặt và phải giải quyết thì những vấn đề đó. KH&CN cần phải được tiếp cận, KH&CN cần phải đi sâu vào và không ai khác chính nhà báo, nhà khoa học chính họ sẽ viết các tác phẩm báo chí.

PV: Xin cảm ơn ông về cuộc trò chuyện này!

Ánh Tuyết – Bùi Hiếu (thực hiện)