Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng (TĐC) cho biết, đến hết ngày 30/4 mới chỉ có gần 1.929/16.296 cơ quan nhà nước được cấp Giấy chứng chỉ áp dụng hệ thống quản lý chất lượng (HTQLCL) đã bước đầu áp dụng các quy trình giải quyết công việc một cách khoa học, đơn giản hóa quy trình, rút ngắn thời gian thủ tục giải quyết công việc của doanh nghiêp, tạo được lòng tin của người dân khi đến cơ quan hành chính nhà nước.
Tuy nhiên, sau 4 năm thực hiện, số cơ quan được cấp chứng chỉ ISO vẫn còn khá khiêm tốn.
Vận hành cơ chế “một cửa”, “một cửa liên thông”
Ông Nguyễn Hoàng Linh, Vụ đánh giá hợp chuẩn hợp quy, Tổng cục TĐC cho biết: Việc áp dụng HTQLCL trong hoạt động của cơ quan hành chính nhà nước đã mang lại hiệu quả thiết thực, thúc đẩy công cuộc cải cách hành chính của Chính phủ.
Cụ thể như giúp tìm ra biện pháp để cải cách thủ tục hành chính, giúp vận hành cơ chế “một cửa” và “một cửa liên thông” hiệu quả hơn. Thúc đẩy việc nâng cao và hoàn thiện điều kiện cơ sở hạ tầng, trang thiết bị văn phòng cho cán bộ, công chức. Tạo điều kiện để người dân cùng giám sát cán bộ, công chức, giám sát các thủ tục hành chính có được thực hiện theo đúng quy định của pháp luật hay không…từ đó kiến nghị sửa đổi, chỉnh lý văn bản quy phạm pháp luật cho phù hợp với tình hình thực tế.
Hiện tại, đã có 991 cơ quan được cấp Giấy chứng nhận HTQLCL phù hợp với ISO TCVN 9001:2000 và 935 cơ quan được cấp Giấy chứng nhận chất lượng HTQLCL ISO TCVN 9001:2008. Những tỉnh dẫn đầu là Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Tiền Giang, Hải Phòng, Cần Thơ…Ở cấp trung ương có 153 cơ quan thuộc 13 Bộ được cấp Giấy chứng nhận.
Riêng TP. Hà Nội được đánh giá là đơn vị đi đầu trong triển khai áp dụng HTQLCL. Tính đến cuối năm 2010, có 112 CQHC được cấp Giấy chứng nhận HTQLCL với tiêu chuẩn ISO TCVN. Trong số đó có 19/20 sở, ngành; 29/29 quận huyện, thị xã. Hiện có khoảng 60/577 xã đã và đang áp dụng hệ thống ISO và được cấp chứng nhận. Mục tiêu đến năm 2012, Tp. Hà Nội sẽ hoàn thành việc đánh giá, cấp lại chứng chỉ ISO theo phiên bản mới ISO TCVN 9001:2008.
Triển khai thiếu tính đồng bộ
Cũng theo ông Nguyễn Hoàng Linh, Theo Quyết định 118/2009/QĐ- TTg của Thủ tướng Chính Phủ trước ngày 31/12/2010 các cán bộ và UBND tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương phải hoàn thành xây dựng và phê duyệt kế hoạch triển khai áp dụng HTQLCL mới chỉ có 5 bộ gồm : Bộ Công an, Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Thể thao Văn hóa Du lịch, Bộ ngoại giao và Bộ Khoa học Công nghệ) và 17 tỉnh thành phố đã phê duyệt triển khai áp dụng cho các cơ quan, đơn bị trực thuộc bộ.
Các bộ ngành và 46 tỉnh, thành phố còn lại chưa rõ việc xây dựng và phê duyệt kế hoạch triển khai áp dụng theo yêu cầu tại QĐ số 118. Đặc biệt, đến thời điểm này còn duy nhất tỉnh Gia lai chưa có cơ quan nhà nước được cấp giấy chứng nhận.
Lý giải nguyên nhân trên, ông Linh cũng cho biết là do một số bộ, ngành có hệ thống cơ quan ngành dọc đóng tại địa phương nhưng chưa công bố mô hình khung cho các cơ quan ngành dọc theo đúng tiến độ được giao. Tuy có nhiều cơ quan hành chính nhà nước xây dựng, áp dụng và duy trì HTQLCL nhưng phạm vi đã áp dụng HTQLCL chỉ là một phần nhỏ trong toàn bộ các hoạt động liên quan đến thủ tục hành chính cho cá nhân, tổ chức tại cơ quan hành chính nhà nước…
Đặc biệt, trong quá trình triển khai áp dụng hệ thống quản lý chất lượng vẫn gặp phải vấn đề tồn tại như: HTQLCL còn mang tính chất “hình thức” và “đối phó”, lãnh đạo không quan tâm nhiều đến công tác triển khai, dồn hết trách nhiệm cho cơ quan tư vấn (lập hồ sơ, hệ thống hiện hữu trên giấy tờ…).
Bên cạnh đó việc lựa chọn chuyên gia, cơ quan tư vấn không đủ “trình độ” theo yêu cầu đặt ra, do đó tư vấn chứng nhận không đủ ngày công, đánh giá một cách sơ sài. Vì vậy, chất lượng đánh giá mang tính chất chỉ đánh giá sự phù hợp (kiến nghị cấp hay không cấp chứng chỉ ISO).
Ông Cao Bảo Anh, Trưởng phòng TĐC và Sở hữu trí tuệ, Vụ Khoa học và Công nghệ, Bộ Công thương cho rằng có thực trạng khó áp dụng là trong kế hoạch chi tài chính ở nhiều nơi chỉ ghi chung chung là kinh phí lấy từ hoạt động quản lý nhà nước.
Vì vậy, để quản lý chất lượng ISO hiệu quả, vai trò của người lãnh đạo là quan trọng, nếu lãnh đạo quan tâm thực sự và chỉ đạo quyết liệt, vận dụng việc áp dụng hợp lý thì sẽ có hiệu quả lớn nếu không việc áp dụng sẽ mang tính tình thức và giảm năng suất thực hiện công việc. Không nên triển khai ngẫu hứng mà phải theo một quy chuẩn nhất định, ông Cao Bảo Anh khẳng định.
Q. Hoa
