Đây là sự kiện có ý nghĩa đối với cộng đồng khoa học hai nước, nhất là trong bối cảnh Việt Nam và Italy đang nỗ lực thúc đẩy quan hệ đối tác chiến lược với một trong các trụ cột quan trọng là hợp tác về KH&CN. 

Khoa học mở và đổi mới sáng tạo mở

Trong bối cảnh Covid-19, Hội thảo được tổ chức đảm bảo giãn cách tại Trụ sở Bộ, kết nối trực tuyến với đầu cầu Italy, với sự tham gia của các nhà khoa học Việt Nam và Italy, đại diện các viện, trường có hợp tác với Italy, Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam, Đại học Quốc gia Hà Nội, các đơn vị quản lý KH&CN thuộc Bộ, một số Bộ, ngành và tổ chức quốc tế.

Quốc vụ khanh - Thứ trưởng Manlio di Stefano, Bộ Ngoại giao và Hợp tác quốc tế Italy phát biểu từ đầu cầu Rome

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Đồng chí Bùi Thế Duy, Ủy viên dự khuyết Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ KH&CN cho biết, trong định hướng phát triển đất nước 10 năm 2021-2030 và tầm nhìn đến năm 2045, khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo được Đảng và Chính phủ Việt Nam xem như một trong ba đột phá chiến lược. Đổi mới sáng tạo dựa trên KH&CN sẽ là trụ cột để nâng cao năng suất lao động, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, thúc đẩy các mục tiêu phát triển bền vững như ứng phó với biến đổi khí hậu, ứng phó với đại dịch, giảm khoảng cách người giàu người nghèo hướng đến cộng đồng phát triển bền vững, quan tâm chăm sóc khỏe con người đặt mục tiêu con người là trung tâm. Cùng với đó là gìn giữ giá trị văn hóa lịch sử của Việt Nam cũng như các dân tộc khác nhau trên toàn thế giới. Từ đó hướng đến một Việt Nam phát triển bền vững, đóng góp cho sự phát triển cộng đồng thế giới một cách bền vững. 

Thứ trưởng Bùi Thế Duy nhấn mạnh, Hội thảo là sự kiện đầu tiên do Bộ KH&CN tổ chức, từng bước hiện thực hóa định hướng phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam trong 10 năm tới, nhấn mạnh khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo vì mục tiêu phát triển bền vững. 

Trong xu thế phát triển của cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0, xu thế phát triển công nghệ số, và xu thế toàn cầu hóa, thì khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo không nằm ngoài xu thế đó. Theo đó cần phải phát triển trên tinh thần cởi mở "open science", "open innovation". Với sự thúc đẩy của công nghệ số, cùng với tinh thần khoa học mở, tinh thần đổi mới sáng tạo mở, chắc chắn rằng kết quả KH&CN sẽ được tạo ra nhanh hơn trước đó, Việt Nam và Italy sẽ càng phải thúc đẩy hợp tác hơn nữa trong thời gian tới để tận dụng xu thế này, để cùng nhau tạo ra nhiều kết quả KH&CN hơn nữa, đưa kết quả KH&CN vào đời sống, thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong phát triển doanh nghiệp, trong cuộc sống vì một thế giới phát triển bền vững hơn.

Đại sứ Italy Antonio Alessandro phát biểu tại Hội thảo

Quốc vụ khanh - Thứ trưởng Bộ Ngoại giao và Hợp tác quốc tế Italy Manlio Di Stefano tham dự từ đầu cầu Rome, cho biết, mối quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Italy trở thành một trụ cột quan trọng trong mục tiêu trở thành đối tác chiến lược vào năm 2030 trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Italy muốn thể hiện sự cam kết mạnh mẽ không có sự phát triển kinh tế nào mà lại thiếu vắng được sự đóng góp của khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Italy luôn ủng hộ mạnh mẽ hợp tác KH&CN với các quốc gia khác, và luôn sẵn sàng, tự hào chia sẻ kết quả đổi mới sáng tạo KH&CN của Italy với thế giới nhằm thúc đẩy hợp tác hơn nữa giữa Italy và các quốc gia trên thế giới. 

“Italy tự hào và khẳng định rằng kết quả hợp tác nghiên cứu giữa hai nước đã mang lại nhiều đóng góp cho KH&CN và kinh tế nói chung giữa hai nước. Hai bên cần thúc đẩy hợp tác hơn nữa các chương trình hợp tác giữa các nhà khoa học, viện nghiên cứu, trường đại học để giải quyết vấn đề hai Bên cùng quan tâm, nhiều cơ hội hơn nữa trong lĩnh vực hợp tác nghiên cứu phát triển giữa Italy, Việt Nam và ASEAN nói chung”, ông Manlio Di Stefano bày tỏ.

Cùng phát biểu khai mạc Hội thảo, Đại sứ Antonio Alessandro nhấn mạnh và đánh giá cao hợp tác KH&CN giữa hai Bên phát triển mạnh mẽ trong thời gian vừa qua. Để khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đóng góp thiết thực và có hiệu quả hơn nữa cho các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội bền vững, thời gian tới hai Bên sẽ cùng quan tâm để thúc đẩy hợp tác về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo giữa hai nước phát triển lên một tầm cao mới, mang lại các lợi ích thiết thực hơn nữa cho cộng đồng khoa học, doanh nghiệp và nhân dân hai nước.

vì mục tiêu phát triển bền vững

Tại Hội thảo, bên cạnh việc cùng nhau nhìn lại chặng đường hợp tác hơn 20 năm và nội dung Ấn phẩm khoa học của Spinger, các đại biểu đã được nghe các nhà khoa học Việt Nam và Italy đại diện cho 5 nhóm nghiên cứu mạnh từ Viện Công nghệ thông tin và truyền thông - Đại học Bách khoa Hà Nội; Viện Khoa học Năng lượng, Viện Hóa học - Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam; Viện Vi sinh vật và Công nghệ sinh học - Đại học Quốc gia Hà Nội; Trường Đại học Thủy lợi Hà Nội và các giáo sư Italy đến từ LINK Foundation - Torino, Đại học Palermo, Đại học Trieste, Đại học Perugia và Đại học bách khoa Brescia chia sẻ các kết quả nghiên cứu và kinh nghiệm hợp tác trong các lĩnh vực định vị vệ tinh. năng lượng tái tạo, bệnh hại lúa và hệ vi sinh vật thực vật, y học dân tộc và cầu nối văn hóa khoa học, và dự báo mưa, lũ trung hạn lưu vực sông Hồng, sông Cả. 

Thứ tưởng Bùi Thế Duy, Đại sứ Antonio Alessandro, đại diện hai Bên chụp ảnh chung với 5 nhà khoa học Việt có bài trình bày tại Hội thảo

Đánh giá về các dự án hợp tác nghiên cứu chung giữa Việt Nam và Italy, bà Trần Thị Thu Hương - Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế và ông Marco Abbiati - Tùy viên khoa học Sứ quán Italy tại Hà Nội đều có chung nhận định, kết quả dự án không chỉ nằm ở số lượng các viện, trường tham gia hay số bài báo được công bố, cán bộ khoa học được đào tạo, trao đổi học thuật, mà quan trọng hơn, đó là các giá trị vô hình nhưng bền vững đã được hai bên chung tay gây dựng, là niềm tin cậy lẫn nhau, thái độ tận hiến với khoa học, mạng lưới kết nối và mối quan hệ đối tác trường tồn cùng năm tháng, từ đó mang lại lợi ích song phương bền vững.

Trước đó, tại buổi gặp gỡ Bộ trưởng Bộ KH&CN Huỳnh Thành Đạt, Đại sứ Antonio Alessandro cho biết, trong quan hệ đối tác chiến lược được hai nước nâng tầm từ năm 2013, hợp tác về KH&CN và đổi mới sáng tạo là một trong những trụ cột cơ bản. Đại sứ cũng hết sức vui mừng ghi nhận và đánh giá cao các thành quả mà hai Bên đã đạt được trong hơn 20 năm qua trong lĩnh vực hợp tác KH&CN, đồng thời, bày tỏ mong muốn tiếp tục tăng cường hợp tác với Việt Nam, trong đó có lĩnh vực vũ trụ và bảo tồn di sản.

Đại sứ và Bộ trưởng đồng tình chia sẻ quan điểm trong thời gian tới, hai Bên tiếp tục ủng hộ và dành nguồn lực trong khuôn khổ Nghị định thư để hỗ trợ các nhiệm vụ hợp tác nghiên cứu chung giữa các viện nghiên cứu, trường đại học hai nước; tăng cường xây dựng năng lực, trao đổi học thuật, kết nối chuyên gia, chia sẻ kinh nghiệm trong thiết kế, thực thi chính sách phát triển KH&CN và đổi mới sáng tạo. 

Toàn cảnh Hội thảo “Hợp tác khoa học và công nghệ Việt Nam – Italy: Kết quả và triển vọng vì sự phát triển bền vững”

Trong giai đoạn 2021-2023, các nhà khoa học Việt Nam và Italy sẽ cùng nhau triển khai 11 dự án hợp tác nghiên cứu chung trong các lĩnh vực: khoa học nông nghiệp và thực phẩm; công nghệ sinh học và y tế; môi trường và biến đổi khí hậu; công nghệ vật liệu mới; ICT và công nghệ 4.0; bảo tồn di sản. Phát biểu tại Hội thảo, Thứ trưởng Bùi Thế Duy kêu gọi các nhà khoa học hai Bên tiếp tục kết nối và đồng sáng tạo, phát triển quan hệ đối tác chiến lược, mạng lưới học thuật và hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, hợp tác nghiên cứu hiệu quả hơn nữa để chung tay đóng góp cho sự phát triển bền vững và thịnh vượng của mỗi quốc gia, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân và hỗ trợ các mục tiêu phát triển dựa trên KH&CN và đổi mới sáng tạo của Việt Nam và Italy. 

Bài, ảnh: Bảo Chi, Chí Kiên