Ngày 10/9/2012, Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng đã có chuyến thăm và làm việc với Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) nhằm xem xét tình hình thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI và việc chuẩn bị Đề án “Phát triển Khoa học Công nghệ phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế” trình Hội nghị Trung ương 6, khóa XI.

 

Báo cáo tình hình hoạt động KH&CN thời gian qua theo tinh thần Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc (Khóa XI) và Chương trình, kế hoạch công tác của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Quân cho biết: hoạt động của ngành KH&CN nói chung và của Bộ KH&CN nói riêng trong những năm qua tập trung vào thực hiện Chiến lược phát triển KH&CN. Các định hướng, nội dung, nhiệm vụ KH&CN đã bám sát Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI. Kết quả hoạt động KH&CN đã đáp ứng tốt và kịp thời hơn nhu cầu phát triển kinh tế xã hội, nhất là phục vụ trực tiếp quá trình chuyển đổi cơ cấu kinh tế và hội nhập quốc tế trong bối cảnh kinh tế thế giới và đất nước đang gặp nhiều khó khăn, thách thức.

Lần đầu tiên Việt Nam tự thiết kế, chế tạo thành công máy biến áp điện lực 3 pha 500 kV - 3x150 MVA với chất lượng tương đương của Châu Âu. So sánh với thiết bị nhập khẩu của Pháp (cùng lắp tại Trạm Nho Quan), thiết bị của Việt Nam chế tạo không thua kém so với thiết bị nhập khẩu, trong khi giá bán giảm 15 – 20%. Sản phẩm trên là kết quả của đề tài "Nghiên cứu thiết kế, chế tạo tổ máy biến áp điện lực 3 pha 500kV – 3x150 MVA", với kinh phí hỗ trợ từ ngân sách sự nghiệp khoa học là 15 tỷ đồng.

Theo Phó Chủ tịch thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương Phùng Hữu Phú, thời gian tới cần tiếp tục đổi mới mạnh mẽ hơn nữa nhận thức về KH&CN và giáo dục đào tạo. Hiện chúng ta đã tách KH&CN và giáo dục khỏi kinh tế. Phải hiểu rằng, KH&CN là linh hồn, là sức mạnh của kinh tế. Muốn phát triển kinh tế nhanh, bền vững, không có cách nào khác là phải nắm và phát triển mạnh KH&CN.

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phạm Vũ Luận cho rằng, nền KH&CN và đội ngũ KH&CN của chúng ta vẫn còn non trẻ. Hiện chúng ta đang thiếu đội ngũ kế cận. Cần lưu ý đặc biệt đội với việc đào tạo đội ngũ cán bộ kế cận. Mức lương của các nhà khoa học, nhà giáo lương còn thấp. Thời gian tới, ngoài việc tạo động lực về kinh tế cần có các hoạt động tôn vinh về mặt nghề nghiệp với cán bộ ngành này.

Theo bà Lâm Phương Thanh – Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Đảng, hiện kinh phí của Nhà nước cho KH&CN còn hạn hẹp. Bà Thanh cho biết: "Chúng tôi cũng mong muốn đầu tư cho nghiên cứu và ứng dụng sẽ được triển khai một cách tập trung có trọng tâm, trọng điểm hơn và không dàn trải, gắn với yêu cầu phát triển của các ngành, lĩnh vực và các địa phương".

Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Bùi Bá Bổng cho rằng, những năm gần đây hoạt động KH&CN đã có những dấu hiệu tốt. Tuy nhiên, theo ông nguy cơ lớn nhất hiện nay là sự xói mòn tâm huyết và cống hiến của các nhà khoa học.

Theo Thứ trưởng Bộ Công thương Trần Tuấn Anh, cần cơ chế chính sách đủ mạnh, quyết liệt và đồng bộ, đáp ứng được nhiều mặt để tạo ra sự hiệu quả của hoạt động KH&CN.

Nguyên Bộ trưởng Bộ KH&CN Hoàng Văn Phong nhận định, thành tựu KH&CN của nước ta không hề nhỏ. Nếu nhìn ngang, không nước nào có thu nhập bình quân đầu người ở mức 1.000 – 1.500 USD/người/năm có được những kết quả nghiên cứu và thành tựu KH&CN như nước ta hiện nay. Tuy nhiên, KH&CN chưa đạt được vai trò là động lực then chốt. KH&CN cần trở thành lực lượng sản xuất trực tiếp và có vai trò dẫn dắt toàn bộ nền kinh tế của đất nước phát triển. Việc phân bổ Ngân sách Nhà nước dành cho KH&CN còn dàn trải. Trong thời gian tới, để KH&CN phát triển cần tập trung vào hai điểm mấu chốt: thay đổi chính sách đầu tư và cơ chế tài chính cho hoạt động KH&CN; sử dụng cán bộ KH&CN và trọng dụng người tài.

Theo đánh giá của Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân, KH&CN và giáo dục đào tạo chưa trở thành cấu phần trong các hoạt động của ngành, địa phương. Cần đầu tư xây dựng kế hoạch KH&CN 5 năm trên cơ sở kế hoạch 10 năm của các ngành, địa phương. Đồng thời, đẩy mạnh quy hoạch nhân lực KH&CN. Tập trung ưu đãi cho 3 đối tượng: cán bộ KH&CN đầu đàn; người phụ trách đề tài, đề án cấp quốc gia; cán bộ KH&CN trẻ xuất sắc.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định mặc dù điều kiện kinh tế tài chính có hạn, điểm xuất phát thấp nhưng hoạt động KH&CN đã đạt được những thành tựu rất đáng tự hào. Những thành tựu KH&CN bao gồm cả khoa học xã hội, khoa học tự nhiên, khoa học kỹ thuật, KH&CN, nghiên cứu cơ bản, nghiên cứu ứng dụng,... đã đóng góp quan trọng vào công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước.

Thời gian tới, ngành KH&CN cần tổng kết lại những kết quả đã đạt được, tiếp tục phát huy thành tựu và kinh nghiệm rút ra trong quá trình phát triển, khắc phục những hạn chế, yếu kém để tập trung phát triển KH&CN hơn nữa.

Nhân chuyến thăm và làm việc, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân, Bộ trưởng Nguyễn Quân đã cùng trồng cây lưu niệm tại trụ sở Bộ KH&CN.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân chụp ảnh lưu niệm cùng Lãnh đạo Bộ KH&CN và lãnh đạo các đơn vị, cán bộ của Bộ KH&CN.

Hạnh Hiệp