
|
|||||
Dự kiến tổ máy đầu tiên sẽ đi vào vận hành phát điện thương mại vào năm 2020. Trong số các công việc cần chuẩn bị thì nguồn nhân lực là một hạ tầng quan trọng cần được quan tâm đi trước một bước.
Đội ngũ hỗ trợ kỹ thuật cần sớm chuẩn bị để có đủ năng lực tham gia phân tích, đánh giá, thẩm định an toàn dự án điện hạt nhân và kiểm định an toàn công trình xây dựng, các cấu kiện của nhà máy trước khi cấp phép. Đây là đội ngũ cán bộ đang làm về an toàn hạt nhân và đánh giá không phá huỷ (NDE). Phần lớn lực lượng này đang làm việc tại Viện NLNT Việt Nam. Nhân lực cho các cơ sở đào tạo về hạt nhân ở các trường đại học trong nước còn đang thiếu và yếu. Chính vì vậy cần xác định rõ các đặc thù của công tác đào tạo cán bộ ngành năng lượng nguyên tử trong từng trường đại học để có kế hoạch xây dựng và phát triển đội ngũ cán bộ cho các cơ sở đào tạo này. Tạo môi trường thuận lợi và chuyên nghiệp Ở giai đoạn đầu này phải đặc biệt coi trọng việc quy hoạch và bố trí sử dụng hợp lý đội ngũ cán bộ hạt nhân mà chúng ta đã xây dựng được trong hơn 30 năm qua. Nguồn nhân lực hạt nhân chủ yếu hiện nay của Việt Nam đang làm việc tại Viện NLNT Việt Nam (trên 700 người) và Cục ATBXHN (50 người). Đây là đội ngũ cán bộ rất đáng quý sẽ tham gia vào các nhiệm vụ của chương trình điện hạt nhân. Ngoài ra, còn 4 trường đại học trong nước và các viện nghiên cứu hàng năm đào tạo khoảng 50 sinh viên, 20 thạc sĩ và 10 tiến sĩ chuyên ngành hạt nhân. Các cơ sở giáo dục-đào tạo về hạt nhân đã được quy hoạch và có đề án phát triển với 7 cơ sở đào tạo đại học và trên đại học. Viện NLNT Việt Nam là một cơ sở đào tạo tiến sĩ chuyên ngành hạt nhân và đang đề nghị để được phép tổ chức đào tạo thạc sĩ. Viện đã hợp tác với một số cơ sở đào tạo đại học như Đại học Bách khoa Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, Đại học Khoa học tự nhiên Hà Nội và TP.Hồ Chí Minh và Đại học Đà Lạt… để triển khai công tác đào tạo đại học chuyên ngành hạt nhân với chất lượng cao. Bên cạnh đó, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã hoàn thành việc xây dựng chương trình đào tạo phát triển nguồn nhân lực cho thực hiện dự án đầu tiên (quản lý, mua bán, xây dựng, lắp đặt, vận hành, bảo dưỡng...) trình Chính phủ từ cuối năm 2006. Hiện nay, EVN đang tổ chức đào tạo một lớp kỹ sư tài năng chuyên ngành điện hạt nhân, đào tạo tiếng Nga 6 tháng tại Hà Nội (từ tháng 4.2010-9.2010), sau thời gian này chuyển sang Trường đại học của Nga đề tiếp tục học chuyên ngành điện hạt nhân. Đầu tháng 4, EVN và Trường Đại học Điện lực đã phối hợp UBND tỉnh Ninh Thuận phối xây dựng phân hiệu Trường Đại học Điện lực để đào tạo nguồn nhân lực tại địa phương.
Loại hình đào tạo qua công việc tại các trung tâm đào tạo chuyên ngành hạt nhân của Viện NLNT Việt Nam và ở nước ngoài cần được ưu tiên hàng đầu. Trung tâm này sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc đào tạo các kiến thức cơ bản và chuyên sâu cho cán bộ nòng cốt tham gia trong chương trình điện hạt nhân quốc gia trước khi gửi đi đào tạo ở nước ngoài. Với tiềm lực và kinh nghiệm còn hạn chế của Việt Nam, hợp tác quốc tế đóng vai trò quan trọng để thực hiện thành công chương trình đào tạo phát triển nguồn nhân lực hạt nhân, đặc biệt là các đối tác sẽ xây dựng nhà máy điện hạt nhân cho Việt Nam. Theo đó, Việt Nam sẽ mời các chuyên gia nước ngoài (các nước có nền công nghiệp điện hạt nhân tiên tiến) giúp đỡ đào tạo cán bộ trẻ về công nghệ và an toàn điện hạt nhân. Đồng thời sử dụng hiệu quả các kênh hợp tác quốc tế đã có như IAEA (Cơ quan Năng lượng quốc tế), ANENT (Mạng Giáo dục Công nghệ hạt nhân Châu Á), WNU (Đại học Hạt nhân thế giới). Nhận thức được tầm quan trọng của công tác đào tạo nhân lực cho lĩnh vực NLNT, Nhà nước, các cấp, các ngành đã và đang có những hành động cần thiết trong việc xây dựng các kế hoạch, cơ sở và chính sách về đào tạo phát triển nguồn nhân lực. Loại hình đào tạo qua công việc tại các trung tâm đào tạo chuyên ngành hạt nhân của Viện NLNT Việt Nam và ở nước ngoài cần được ưu tiên hàng đầu. Trung tâm này sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc đào tạo các kiến thức cơ bản và chuyên sâu cho cán bộ nòng cốt tham gia trong chương trình điện hạt nhân quốc gia trước khi gửi đi đào tạo ở nước ngoài. Với tiềm lực và kinh nghiệm còn hạn chế của Việt Nam, hợp tác quốc tế đóng vai trò quan trọng để thực hiện thành công chương trình đào tạo phát triển nguồn nhân lực hạt nhân, đặc biệt là các đối tác sẽ xây dựng nhà máy điện hạt nhân cho Việt Nam. Theo đó, Việt Nam sẽ mời các chuyên gia nước ngoài (các nước có nền công nghiệp điện hạt nhân tiên tiến) giúp đỡ đào tạo cán bộ trẻ về công nghệ và an toàn điện hạt nhân. Đồng thời sử dụng hiệu quả các kênh hợp tác quốc tế đã có như IAEA (Cơ quan Năng lượng quốc tế), ANENT (Mạng Giáo dục Công nghệ hạt nhân Châu Á), WNU (Đại học Hạt nhân thế giới). Nhận thức được tầm quan trọng của công tác đào tạo nhân lực cho lĩnh vực NLNT, Nhà nước, các cấp, các ngành đã và đang có những hành động cần thiết trong việc xây dựng các kế hoạch, cơ sở và chính sách về đào tạo phát triển nguồn nhân lực. Ngày 25.1.2010 Chính phủ đã ban hành Nghị định Hướng dẫn chi tiết một số điều của Luật NLNT, trong đó đề cập đến các chế độ chính sách như được Nhà nước trả chi phí đào tạo và cấp học bổng nếu học ở trong nước và hỗ trợ chi phí đào tạo nếu học ở nước ngoài. Người làm việc trong lĩnh vực này hưởng lương từ nguồn ngân sách nhà nước và hưởng phụ cấp ưu đãi nghề nghiệp với mức tối đa là 70% theo mức lương ngạch bậc… Xây dựng đội ngũ vận hành đảm bảo an toàn là điều không đơn giản. Cần phải biết được trách nhiệm và nhu cầu nhân lực của các cơ quan tham gia trong chương trình điện hạt nhân; hiện trạng đào tạo trong nước; tham khảo kinh nghiệm các nước đi trước, từ đó đưa ra giải pháp cho Việt Nam. Đây vẫn là cách làm đúng đắn và thận trọng nhất mà chúng ta nên áp dụng trong lộ trình xây dựng nguồn nhân lực điện hạt nhân. PGS.TS Vương Hữu Tấn - Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử VN |