Ông Denis Flory, Phó Tổng Giám đốc Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) khẳng định tại Hội thảo quốc tế “Tăng cường năng lực và thẩm quyền của cơ quan pháp quy hạt nhân” do Bộ KH-CN, Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA), Cơ quan Năng lượng hạt nhân thuộc Tổ chức Hợp tác và phát triển kinh tế (OECD/NEA) đã phối hợp tổ chức Hội thảo quốc tế “Tăng cường năng lực và thẩm quyền của cơ quan pháp quy hạt nhân” ngày 26/6.

Tham dự hội thảo có đại diện cơ quan pháp quy của các quốc gia thành viên Diễn đàn hợp tác pháp quy (RCF) gồm Liên bang Nga, Nhật Bản, Hoa Kỳ, Pháp, Vương quốc Anh, Hàn Quốc, Pakistan, Cơ quan năng lượng  hạt nhân (NEA) thuộc Tổ chức hợp tác và phát triển kinh tế (OECD),  và chuyên gia IAEA.

Hội thảo này được tổ chức trong khuôn khổ Diễn đàn hợp tác pháp quy (RCF) của các quốc gia thành viên IAEA.

Bộ trưởng Bộ KH- CN phát biểu tại hội thảo (ảnh MC)

Phát biểu khai mạc hội thảo, Bộ trưởng Bộ KH- CN Nguyễn Quân cho biết, Việt Nam đang triển khai chương trình điện hạt nhân quốc gia, trong đó, nhà máy điện hạt nhân đầu tiên dự kiến sẽ được đưa vào vận hành thương mại năm 2020. Việc đảm bảo vận hành an toàn nhà máy điện hạt nhân được đặt ra như một trong những ưu tiên hàng đầu của Chính phủ Việt Nam.

Luật NLNT của Việt Nam  đã xác định nhiệm vụ và quyền hạn của cơ quan pháp quy hạt nhân quốc gia là Cục ATBX&HN thuộc Bộ KH&CN. Tuy nhiên, hiện nay năng lực của Cục ATBX&HN chưa đáp ứng được các yêu cầu đòi hỏi của cơ quan  pháp quy hạt nhân quốc gia cả về đội ngũ cán bộ, năng lực kỹ thuật và thẩm quyền ra quyết định pháp quy. Điều này đã được Đoàn đánh giá pháp quy tích hợp của IAEA đưa ra từ tháng 10 năm 2009. Vì vậy, Bộ KH&CN đã chỉ đạo xây dựng đề án tăng cường năng lực và nâng cấp Cục ATBX&HN cũng như nghiên cứu để chỉnh sửa các bất cấp về thẩm quyền cấp phép nhà máy điện hạt nhân của cơ quan pháp quy hạt nhân quốc gia. Đây là những công việc quan trọng và cấp thiết hiện nay của chúng tôi nhằm xây dựng cơ quan pháp quy hạt nhân quốc gia đạt chuẩn mực quốc tế.

Diễn đàn hợp tác pháp quy RCF là diễn đàn hoạt động tự nguyện trong khuôn khổ IAEA. Diễn đàn bao gồm đại diện cơ quan pháp quy hạt nhân của các nước có nền công nghiệp hạt nhân tiên tiến và các nước bắt đầu khởi động chương trình điện hạt nhân như Việt Nam. Ngoài ra, còn có các tổ chức quốc tế khác như Cơ quan năng lượng hạt nhân (NEA) của Tổ chức OECD cũng tham gia Diễn đàn này. Mục đích của Diễn đàn là trợ giúp các nước bắt đầu khởi động chương trình điện hạt nhân xây dựng cơ quan pháp quy hạt nhân quốc gia có đủ năng lực và thẩm quyền theo chuẩn mực quốc tế.

Hội nghị  nhằm chia sẻ thông tin, kinh nghiệm về tầm quan trọng, sự cần thiết của cơ quan pháp quy hạt nhân quốc gia, các yêu cầu và bài học kinh nghiệm liên quan đến việc xây dựng cơ quan pháp quy hạt nhân quốc gia. Đây sẽ là những bài học tốt cho Việt Nam trong quá trình xây dựng và hoàn thiện cơ quan pháp quy hạt nhân quốc gia của mình.

Để có thể giúp ích cho Việt Nam trong việc xây dựng cơ quan pháp quy hạt nhân quốc gia, Bộ trưởng Nguyễn Quân kiến nghị một số vấn đề tại hội thảo: Diễn đàn cũng như IAEA và NEA cần giúp Việt Nam làm rõ các yêu cầu và hướng dẫn cần thiết về xây dựng cơ quan pháp quy hạt nhân quốc gia để có thể cụ thế hóa cho điều kiện của Việt Nam; Đào tạo cán bộ quản lý, cán bộ kỹ thuật và xây dựng các quy trinh và thủ tục quản lý nội bộ cho Cơ quan pháp quy hạt nhân của Việt Nam; Tư vấn đầu tư cũng như trực tiếp hỗ trợ đầu tư xây dựng tổ chức hỗ trợ kỹ thuật cho cơ quan pháp quy hạt nhân quốc gia của Việt Nam để có đủ năng lực tổ chức và tiến hành thẩm định an toàn dự án điện hạt nhân; Phối hợp và bổ sung các hợp tác đa phương và song phương về pháp quy hạt nhân với Việt Nam nhằm sử dụng hiệu quả các hoạt động hợp tác quốc tế trong khuôn khổ Diễn đàn.

Minh Châu