GS.TS Trần Bình Giang, Giám đốc BV Hữu nghị Việt Đức cho biết ghép đa tạng - tức là cùng lúc ghép từ 2 tạng trở lên cho một người bệnh, là phẫu thuật rất khó và phức tạp. Ở Việt Nam mới thực hiện thành công được 3 ca ghép đa tạng. Đây là ca ghép đa tạng thành công lần thứ 4 ở Việt Nam nhưng là ca ghép đa tạng gồm tim và thận đầu tiên ở Việt Nam.

Chia sẻ tại buổi họp báo công bố ca ghép đa tạng thành công tim và thận cho nam bệnh nhân T.T.Q, 37 tuổi ở Gia Lai của Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức ngày 24/2/2023, PGS.TS Nguyễn Hữu Ước - Giám đốc Trung tâm Tim mạch lồng ngực, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cho biết, bệnh nhân T.T.Q bị mắc bệnh cơ tim giãn, suy tim và rối loạn nhịp nặng, dẫn đến suy thận giai đoạn cuối, phải chạy thận nhân tạo liên tục trong 5 - 6 năm nay và thường xuyên điều trị cấp cứu ở các trung tâm tim mạch lớn ở TP Hồ Chí Minh và Thừa Thiên Huế do các cơn nhịp nhanh cấp tính. Tuy nhiên tất cả các biện pháp điều trị nội khoa không mang lại kết quả, nên anh đã được các bác sĩ hướng dẫn đi mổ ghép cả tim và thận. Mặc dù biết đây là kỹ thuật rất phức tạp và chưa phổ biến ở Việt Nam, song niềm mong mỏi được sống khỏe mạnh hơn của anh và mẹ già đã luôn thôi thúc anh tìm kiếm cơ may.

Giữa năm 2022, anh được giới thiệu đến Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức để điều trị. Sau khi đánh giá, hội đồng chuyên môn của bệnh viện đã thống nhất chỉ định thực hiện ghép đồng thời cả tim và thận cho bệnh nhân với nguồn tạng hiến từ người cho chết não. 

Tuy ghép tim và ghép thận là các kỹ thuật rất thường quy tại Bệnh viện, song ghép cả 2 tạng cùng lúc vẫn là một thách thức lớn, đòi hỏi đội ngũ thầy thuốc phải có sự chuẩn bị rất kỹ càng. 

Trong hơn 6 tháng tiếp theo, không có trường hợp hiến tạng chết não nào thực sự phù hợp, và bệnh nhân vẫn liên tục đến các bệnh viện để chữa suy tim và chạy thận. Cho tới một ngày đầu tháng 2 - 2023, cơ may đã đến với anh khi có một bệnh nhân bị chết não do chấn thương sọ não rất nặng, đã được gia đình đồng ý hiến đa tạng để cứu các ca bệnh nặng khác. Ca hiến đa tạng này có nhiều điểm rất đặc biệt: Có chỉ định ghép đa tạng nhưng không chờ được người hiến phù hợp, bị hỏng một số tạng do chấn thương nên chỉ hiến được tim và 1 quả thận, và quan trọng nhất là các chỉ số sinh học phù hợp cao với anh T.T.Q.

Các bác sĩ thực hiện ca ghép đa tạng tim - thận đầu tiên tại Việt Nam.

Mọi quy trình chuyên môn và thủ tục pháp lý nhanh chóng được hoàn thành. Giám đốc bệnh viện chỉ đạo thực hiện ca ghép lịch sử, với sự tham gia của rất nhiều đơn vị chuyên môn, như: Trung tâm Tim mạch và lồng ngực, Trung tâm Ghép tạng, Trung tâm Gây mê và hồi sức ngoại khoa, Khoa Thận nhân tạo, Khoa Phẫu thuật Tiết niệu, cùng các khoa - phòng - ban liên quan.

Ca hiến đa tạng này có nhiều điểm rất đặc biệt, có người thân đã mất vì có chỉ định ghép đa tạng nhưng không chờ được người hiến phù hợp, bị hỏng một số tạng do chấn thương nên chỉ hiến được tim và 1 quả thận. Điều đặc biệt quan trọng, đó là các chỉ số sinh học phù hợp cao với bệnh nhân T.T.Q.

Mọi quy trình chuyên môn và thủ tục pháp lý nhanh chóng được hoàn thành. Giám đốc Bệnh viện chỉ đạo thực hiện ca ghép lịch sử với sự tham gia của rất nhiều đơn vị chuyên môn. Ca ghép đã kéo dài 10 giờ đồng hồ, từ 9h sáng tới 19h tối. Tất cả các diễn biến trong quá trình mổ hoàn toàn phù hợp với các quy trình đã chuẩn bị rất kỹ từ trước mổ.

Bệnh nhân hiện khỏe khoắn sau khi được ghép tim - thận.

PGS.TS Nguyễn Hữu Ước cho biết, diễn biến sau mổ tuy khá nặng nề, cả về chức năng tim ghép cũng như thận ghép, song đều nằm trong dự kiến và sự chuẩn bị của các thầy thuốc. Sau 8 ngày ghép, các chức năng của tim và thận đã phục hồi gần như bình thường, bệnh nhân đã có thể ngồi dậy ăn uống và giao tiếp, không cần các phương tiện hỗ trợ đặc biệt về tim mạch và hô hấp. Bệnh nhân sẽ tiếp tục được điều trị thêm theo các phác đồ chung sau ghép tạng.

Hiện tại, mỗi ngày, BV Hữu Nghị Việt Đức thực hiện 200-300 ca mổ, trong đó mỗi ngày mổ cấp cứu hơn 30 ca, cả năm BV mổ gần 8.000 ca.

"Thành công của ca ghép đa tạng này chính là món quà mà Bệnh viện gửi tới tất cả người bệnh, người dân niềm tin vào sự phát triển y tế chuyên sâu của nước ta cũng như đội ngũ nhân viên y tế trong toàn ngành, mặc dù trong hoàn cảnh khó khăn vất vả hiện nay nhưng các y bác sĩ trên cả nước vẫn luôn cố gắng đưa những tiến bộ kỹ thuật mới để cứu sống người bệnh", GS. Trần Bình Giang chia sẻ.

PV