Giải thưởng uy tín 

Được thành lập ngày 17/11/1992 theo Quyết định của Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, Quỹ Hỗ trợ Sáng tạo Kỹ thuật Việt Nam (VIFOTEC) đã hoạt động hiệu quả và đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ , được Đảng, Nhà nước, Chính phủ và các nhà khoa học đặc biệt đánh giá cao.

Hội thi sáng tạo kỹ thuật toàn quốc đã trải qua 30 năm (1989 - 2019) với 15 lần tổ chức (2 năm/1 lần). Hội thi đã đẩy mạnh phong trào lao động sáng tạo của quần chúng nhân dân, tạo ra bước phát triển mới về khoa học công nghệ và góp phần phát triển kinh tế, xây dựng đất nước. Hội thi luôn nhận được sự tham gia tích cực của các bộ, ngành và các tỉnh, thành phố. được tổ chức ở 2 cấp: cấp toàn quốc và cấp Bộ, ngành, địa phương.

Số lượng các giải pháp dự thi Hội thi toàn quốc tăng lên đáng kể, trên cơ sở lựa chọn từ hàng ngàn giải pháp dự thi ở các địa phương. Đối tượng dự thi cũng ngày càng phong phú hơn, từ các nhà khoa học trong các Trường đại học, các Viện nghiên cứu đến các kỹ sư, các nhà kỹ thuật, công nghệ ở các nhà máy cũng như các bác nông dân, công nhân cũng có nhiều giải pháp dự thi và đạt được giải cao.

Chất lượng các giải pháp tham gia dự thi ngày càng cao. Các giải pháp dự thi đã và tiếp tục được ứng dụng rộng rãi trong sản xuất và đời sống, giải quyết những khó khăn trong sản xuất, mang lại hiệu quả kinh tế - xã hội cho đất nước.

Tổng kết và trao giải Cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng toàn quốc lần thứ 16 

TS. Lê Xuân Thảo, Phó Chủ tịch thường trực Quỹ VIFOTEC cũng cho biết, trong 30 năm qua kể từ khi đi vào hoạt động, Qũy VIFOTEC về cơ bản hoạt động theo đúng tôn chỉ mục địch đã đặt ra: Đã hỗ trợ được cho các đối tượng là các nhà khoa học, các nhà sáng tạo trong cả nước thông qua việc tổ chức các Giải thưởng Sáng tạo Khoa học Công nghệ Việt Nam, Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật toàn quốc, Cuộc thi sáng tạo Thanh, thiếu niên nhi đồng toàn quốc, góp phần quan trong trọng việc thực hiện các nhiệm vụ của Đảng và Nhà nước giao cho Qũy và Liên hiệp hội Việt Nam cũng như các Liên hiệp hội địa phương. Sáng tạo Khoa học Công nghệ Việt Nam VIFOTEC thực sự đã trở thành một phong trào thi đua yêu nước trong các tầng lớp nhân dân lao động và trong các em học sinh, nhi đồng cả nước.

Trong 30 năm qua đã có 6.280 giải pháp dự thi và gần 1.000 giải pháp được trao giải. Các giải pháp đoạt giải đã được ứng dụng rộng rãi trong sản xuất và đời sống, giải quyết các yêu cầu của thực tiễn, mang lại hiệu quả kinh tế - xã hội cao. Đối tượng dự thi cũng ngày càng phong phú hơn, từ các nhà khoa học, các nhà kỹ thuật đến các thành phần nông dân, công nhân cũng có giải pháp dự thi và đạt được giải cao.

"Giải thưởng VIFOTEC đang trở thành Giải thưởng đứng thứ Ba sau Giải thưởng Hồ Chí Minh và Giải thưởng Nhà nước. Uy tín của giải thưởng ngày càng thu hút sự chú ý của các nhà sáng tạo công nghệ. Giải thưởng VIFOTEC đã khơi dậy được lòng đam mê khoa học của quần chúng lao động và nhân dân cả nước phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đạt hóa đất nước".

Hàng nghìn đề tài được ứng dụng vào cuộc sống

Với hàng nghìn sáng kiến sáng chế vào sản xuất và đời sống, tiết kiệm hàng nghìn tỷ đồng, đặc biệt làm cho sáng tạo khoa học công nghệ trở thành phong trào tích cực trong các viện nghiên cứu, trường đại học, các doanh nghiệp, trong nhân dân và các cháu thiếu niên nhi đồng.. Nhiều đề tài nghiên cứu khoa học đã được tặng thưởng trong nước và quốc tế. Mặc dù nguồn lực của Quỹ còn hạn chế song những gì Quỹ đã làm được cho thấy giá trị thực sự của Quỹ. Giải thưởng của Quỹ ngày càng trở nên uy tín một phần cũng nhờ Hội đồng Giám khảo chấm Giải thưởng là các nhà khoa học hàng đầu, có tinh thần trách nhiệm, nhiệt tình, công tâm và khách quan trong việc đánh giá các công trình tham dự nên 26 năm qua, Quỹ chưa có trường hợp nào thắc mắc, khiếu nại về Giải thưởng.

Các giải pháp đạt giải đã được nhận nhiều phần thưởng cao quý như: Bằng khen và tiền thưởng của Ban Tổ chức. Các tác giả đạt giải cao được tặng Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ.Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam tặng Bằng Lao động sáng tạo cho các tác giải đạt giải nhất, nhì, ba. Các tác giả trẻ được Trung ương đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh Bằng khen và Huy hiệu Tuổi trẻ sáng tạo… Những hình thức khen thưởng trên đã tôn vinh, động viên, khuyến khích các nhà khoa học, các nhà sáng tạo, các tác giả có sáng kiến cải tiến kỹ thuật trong cả nước.

Cụ thể, về Giải thưởng Sáng tạo Khoa học Công nghệ Việt Nam, trong 30 năm qua, Bộ Khoa học và Công nghệ, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, Quỹ Hỗ trợ Sáng tạo Kỹ thuật Việt Nam – cơ quan thường trực đã tổ chức thành công 27 lần Giải thưởng Sáng tạo Khoa học Công nghệ Việt Nam dành cho các công nghệ ưu tiên: Cơ khí tự động hóa; Sinh học phục vụ Sản xuất và đời sống; Công nghệ Thông tin, Điện tử và Viễn thông; Công nghệ Vật liệu mới; Tiết kiệm Năng lượng và sử dụng năng lượng mới; Công nghệ nhằm ứng phó với biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường và sử dụng hợp lý tài nguyên. Hàng vạn nhà khoa học, nhà sáng tạo và doanh nhân đoạt giải.

Điển hình như tác giả GS Huỳnh Phương Liên với công trình “Hoàn thiện công nghệ sản xuất và đánh giá hiệu quả của vacxin viêm não Nhật Bản”, GS.TS Nguyễn Thu Vân với công trình “công nghệ sản xuất và hiệu quả của bộ sinh phẩm chẩn đoán HBsAg micro – Elisa và vacxin viêm gan B, hay như công trình “Áp dụng công nghệ sản xuất chế phẩm Fito – Biomix RR xử lý rơm rạ tại ruộng thành phân bón hữu cơ cho cây trồng nhằm bảo vệ môi trường của TS Lê Văn Tri, công trình “Nghiên cứu ứng dụng Giếng thăm bê tông cốt thép thành mỏng đúc sẵn liên hệ mối nối cống trong hệ thống hạ tầng kỹ thuật và bảo vệ môi trường của AHLĐ Hoàng Đức Thảo…

Đại đa số các công trình khoa học đoạt giải thưởng đã được áp dụng vào sản xuất và đời sống đem lại hiệu quả kinh tế - xã hội cao, góp phần xây dựng và phát triển kinh tế đất nước, giữ vững an ninh quốc phòng, thúc đẩy phát triển khoa học công nghệ và chuyển giao công nghệ vào cuộc sống.

Ngoài ra, Quỹ còn tổ chức Hội thảo thường niên "Sáng tạo Khoa học Công nghệ, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội Việt Nam" vào tháng 8 hàng năm luân phiên tại các tỉnh, thành trong toàn quốc do Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, Bộ Khoa học và Công nghệ, Ban Tuyên giáo Trung ương, Uỷ ban nhân dân tỉnh phối hợp tổ chức. Hội thảo nhằm mục đích thảo luận, trao đổi các thông tin bổ ích, các kinh nghiệm nhằm nâng cao chất lượng các công trình, giải pháp tham gia Giải thưởng, Hội thi; trao đổi kinh nghiệm và biện pháp thúc đẩy việc ứng dụng nhanh các công trình đoạt giải vào sản xuất và đời sống. Đồng thời đề xuất với nhà nước các cơ chế, chính sách khuyến khích và đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ.

Quỹ cũng tổ chức thành công Cuộc thi Sáng tạo Thanh thiếu niên, nhi đồng toàn quốc. Thông qua cuộc thi, Quỹ VIFOTEC đã được 3 cơ quan tổ chức Cuộc thi là Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, Bộ Khoa học và Công nghệ, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh giao cho làm thường trực Cuộc thi. Từ năm 2004 đến 2020, Quỹ VIFOTEC đã chú trọng phát triển các tài năng khoa học trẻ tuổi nhằm mục đích đào tạo, nuôi dưỡng các nhà sáng chế tương lai. Trong vòng 17 năm qua, mặc dù khó khăn về kinh phí, Quỹ VIFOTEC đã tổ chức hàng năm, được 17 lần Cuộc thi; 55 tỉnh, thành phố tham gia là một minh chứng cho việc Quỹ đã khơi dậy sự đam mê sáng tạo của các em, mong muốn trở thành những nhà sáng tạo, nhà khoa học và nhà sáng chế - những công dân trẻ tài năng của đất nước. Qua 17 lần tổ chức, Quỹ VIFOTEC đã nhận được 7.741 đề tài dự thi và 1425 đề tài đoạt giải.

Bài và ảnh: M.C