Hàn Quốc giúp Việt Nam xây dựng một viện khoa học và công nghệ (KH&CN) theo mô hình của V-KIST với sự hỗ trợ không hoàn lại là 35 triệu USD. Vì đây là mô hình rất thành công, do đó chúng tôi sẽ mời Ban lãnh đạo viện KIST Hàn Quốc tư vấn giúp Việt Nam từ xây dựng viện, thiết kế, tổ chức phòng thí nghiệm, cho đến các bộ phận quản lý liên quan… đặc biệt trong thời gian khởi nghiệp.

Mục tiêu định hướng chủ yếu của viện V-KIST để trong tương lai không xa sẽ trở thành một viện nghiên cứu có ảnh hưởng lớn ở Việt Nam cũng như đạt được trình độ quốc tế, có đóng góp quan trọng cho phát triển KT-XH tương tự như Viện KIST của Hàn Quốc ở những thập kỷ 70 của thế kỷ trước.

Nhìn vào Viện KIST Hàn Quốc có thể thấy, năm 1966 Viện bắt đầu thành lập từ con số không nhưng chỉ sau 35 năm (năm 2001) nó đã trở thành một trong 10 viện nghiên cứu hàng đầu thế giới và đến nay, sau hơn 45 năm thành lập Viện KIST vẫn giữ vững là một viện nghiên cứu hàng đầu thế giới. Những sản phẩm của Viện đã đóng góp to lớn cho nền kinh tế Hàn Quốc, giúp Hàn Quốc trở thành con rồng châu Á trong một thời gian rất ngắn, với tốc độ tăng trưởng GDP trong vòng 50 năm tăng lên hơn 300 lần. Đây là một kỷ lục mà không phải quốc gia nào cũng đạt được.

Theo Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Quân, lý do Việt Nam chọn theo mô hình của Hàn Quốc mà không xây dựng như mô hình của Hoa Kỳ, Nhật Bản, các nước Tây âu, Bắc âu… đó là trình độ phát triển của Hàn Quốc so với Việt Nam có khoảng cách không quá lớn, Hàn Quốc cũng chỉ phát triển trong khoảng hơn 60 năm kể từ cuộc chiến tranh Triều Tiên. Hiện nay họ đã được xếp vào top 10 quốc gia công nghiệp của thế giới nhưng trình độ phát triển của họ còn khá gần với chúng ta.

Hơn nữa hoàn cảnh, văn hóa, tập quán của Hàn Quốc có nhiều nét tương đồng với Việt Nam, họ cũng là quốc gia phải trải qua những cuộc chiến tranh rất ác liệt. Như vậy chúng ta có thể học tập kinh nghiệm của họ thay vì học tập kinh nghiệm của các nước châu âu hoặc Bắc Mỹ - những  nước có hoàn cảnh KT-XH, văn hóa rất khác so với Việt Nam.

Bộ trưởng Nguyễn Quân cho biết thêm, đến thời điểm này Quốc hội cũng đã đồng ý về mặt nguyên tắc là có một đạo luật dưới dạng Nghị quyết nhưng với phạm vi mở rộng hơn không chỉ cho viện V-KIST mà áp dụng cho các viện nghiên cứu cần có cơ chế chính sách đặc biệt. Tuy nhiên về phía Bộ KH&CN vẫn bảo lưu quan điểm là cần một đạo luật, nếu không áp dụng riêng cho viện V-KIST thì cũng áp dụng cho một số viện nghiên cứu theo mô hình tiên tiến của thế giới và cần những cơ chế chính sách đặc biệt. 

Ngoài ra, V-KIST phải có một đội ngũ khoa học có trình độ cao và chủ yếu từ các nước phát triển, Bộ đã thông báo cho các cơ quan đại diện của ở nước ngoài tìm kiếm và thiết lập một cơ sở dữ liệu về các nhà khoa học Việt Nam ở nước ngoài có những vị trí quan trọng và có những đóng góp cho các nước sở tại, cũng như lập danh mục một số nhà khoa học ở nước ngoài có thiện cảm với Việt Nam sẵn sàng đóng góp cho Việt Nam.

Khi viện V-KIST được thành lập chính thức Bộ KH&CN sẽ có thư mời các nhà khoa học Việt Nam ở nước ngoài, kể cả thế hệ trẻ và thế hệ đã có kinh nghiệm, cũng như mời một số nhà khoa học nước ngoài giúp cho viện V-KIST trong thời gian đầu. Từ đó vai trò của các nhà khoa học trong nước sẽ được tăng cường và dần dần nhiều nhà khoa học giỏi trong nước sẽ tham gia vào hoạt động của viện V-KIST. Hy vọng trong tương lai, tỷ lệ các nhà khoa học ở trong nước và các nhà khoa học ở nước ngoài làm việc ở V-KIST sẽ là 50-50.

Đối với viện V-KIST, việc giao quyền tự chủ cao nhất cùng những chính sách ưu đãi là cần thiết nhưng không phải là vấn đề quá quan trọng. Bộ KH&CN cho rằng, viện V-KIST chính là địa chỉ để thí điểm những cơ chế chính sách mới, những cơ chế chính sách ưu đãi và khi những cơ chế này phát huy tác dụng dẫn đến thành công của viện V-KIST, Bộ KH&CN sẽ đề xuất với Quốc hội và Chính phủ biến những cơ chế đặc thù, cơ chế ưu đãi đặc biệt trở thành những cơ chế chung mang tính đại trà.

Như vậy, không chỉ viện V-KIST được hưởng mà toàn bộ các tổ chức KH&CN của Việt Nam sẽ được hưởng những cơ chế chính sách như thế để có thể phát huy tối đa hiệu quả hoạt động KH&CN cũng như đóng góp những thành tựu cho phát triển KT-XH. Bộ trưởng Nguyễn Quân tin tưởng, nếu thực sự thành công, cơ chế này sẽ được nhân rộng trở thành chính sách chung của Chính phủ.