Trong những năm qua, Việt Nam đã hình thành một số mô hình vườn ươm doanh nghiệp công nghệ, đó là: mô hình vườn ươm doanh nghiệp công nghệ trong trường đại học, hiện có Vườn ươm thuộc Đại học Bách khoa Hà Nội; mô hình vườn ươm thuộc doanh nghiệp: Vườn ươm các doanh nghiệp công nghệ thông tin của Tập đoàn FPT; vườn ươm doanh nghiệp thuộc Khu công nghệ cao TP. Hồ Chí Minh, Khu công nghệ cao Hòa Lạc... Tuy các vườn ươm hiện đang trong giai đoạn đầu của quá trình ươm tạo, nhưng theo đánh giá đây là bệ phóng để hình thành và phát triển nên các doanh nghiệp KH - CN ở nước ta.

Hiện nay, Việt Nam có hơn 150 nghìn doanh nghiệp vừa và nhỏ, đóng góp khoảng 45% GDP và là khu vực phát triển nhanh nhất, góp phần quan trọng trong việc tạo việc làm, giảm đói nghèo ở khu vực nông  thôn. Tuy nhiên, số lượng các doanh nghiệp hoạt động trong các lĩnh vực KH - CN ở Việt Nam rất ít, chỉ chiếm 32% hoạt động có liên quan đến KH - CN. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp nhỏ và vừa thường bị cạnh tranh và bị sức ép trong hoạt động. Chính vì vậy các cơ sở ươm tạo doanh nghiệp được coi là một công cụ rất hữu hiệu để hỗ trợ và gây dựng phát triển các doanh nghiệp vừa và nhỏ tiềm năng.

Việc hình thành và triển khai dự án Xây dựng chính sách đổi mới và phát triển các cơ sở ươm tạo doanh nghiệp KH - CN không nằm ngoài mục đích đó. Tại buổi làm việc với đoàn đại biểu Vương quốc Bỉ được tổ chức mới đây, Thứ trưởng Bộ KH - CN Trần Việt Thanh cho biết, Việt Nam đang bước vào giai đoạn chiến lược phát triển kinh tế mới, KH -CN được xác định là lực lượng sản xuất trực tiếp. Chính vì vậy, Bộ KH - CN đang thúc đẩy việc chuyển đổi cơ chế hoạt động của các tổ chức KH - CN sang tự chủ, tự chịu trách nhiệm. Trên cơ sở đó hình thành hệ thống các doanh nghiệp KH - CN.

Đánh giá về Dự án “Xây dựng chính sách đổi mới và phát triển các cơ sở ươm tạo doanh nghiệp KH - CN” của Việt Nam, ông Peter Moors, Tổng Vụ trưởng Hợp tác Phát triển Vương quốc Bỉ cho biết, trong chương trình hợp tác phát triển lần này đối với Việt Nam, Vương quốc Bỉ ưu tiên tập trung phát triển khu vực doanh nghiệp vừa và nhỏ. Phía Bỉ đánh giá cao đề xuất từ phía Bộ KH - CN, ông cũng cho rằng, đề xuất thể hiện được tính mới và cần thiết trong quá trình xây dựng các doanh nghiệp KH - CN tại Việt Nam, đặc biệt việc xây dựng Trung tâm Ươm tạo Doanh nghiệp KH - CN tại Viện ứng dụng công nghệ.

Thông qua Chương trình hợp tác định hướng giai đoạn 2011 - 2015 giữa Việt Nam và Vương Quốc Bỉ, Chính phủ Bỉ dự kiến hỗ trợ Việt Nam xây dựng khuôn khổ pháp lý cho các vườn ươm doanh nghiệp KH - CN và thực hiện thí điểm việc ươm tạo các doanh nghiệp KH -CN của các nhà khoa học, hoặc các nhóm nghiên cứu tiềm năng.

Viện trưởng Viện ứng dụng công nghệ Trần Xuân Hồng chia sẻ: việc tạo ra vườn ươm xuất phát từ quy trình nghiên cứu phát triển ở Việt Nam hiện nay. Nhiều kết quả nghiên cứu thành công nhưng lại không đưa ra ứng dụng được, một trong những nguyên nhân chính là các vấn đề nghiên cứu được đặt ra không xuất phát từ nhu cầu thị trường mà theo yêu cầu đầu vào. Việc hình thành hệ thống doanh nghiệp KH - CN đáp ứng nhu cầu của các nhà nghiên cứu thông qua kênh đặt hàng, trên cơ sở đó các kết quả nghiên cứu mới có cơ hội vươn ra thị trường.

Với chức năng nghiên cứu, ứng dụng các công nghệ trong các lĩnh vực điện tử, công nghệ sinh học, công nghệ sạch, công nghệ tiết kiệm năng lượng Viện ứng dụng công nghệ đã được Bộ KH - CN lựa chọn là đơn vị thực hiện xây dựng cơ sở ươm tạo doanh nghiệp KH - CN tại Hà Nội (dự án cũng đề xuất xây dựng một cơ sở ươm tạo thứ 2 tại TP Hồ Chí Minh). Qua đó 5 lĩnh vực được chọn để ươm tạo gồm: Công nghệ Y Sinh; Công nghệ môi trường; Quang điện tử ứng dụng; Công nghệ thông tin; Công nghệ vật liệu mới

Viện trưởng Trần Xuân Hồng cho biết thêm: Viện Ứng dụng công nghệ sẽ tạo điều kiện cho các nhóm nghiên cứu trong và ngoài Viện tham gia vào ươm tạo doanh nghiệp KH - CN tại trung tâm ươm tạo của Viện. Các nhà khoa học, các nhóm nghiên cứu tiềm năng sẽ có cơ hội thương mại hóa các sản phẩm sau nghiên cứu, hình thành nhanh các doanh nghiệp KH - CN sớm đủ điều kiện thành công trên thị trường. Bên cạnh đó Viện cũng sẽ tạo điều kiện cho các nhóm nghiên cứu, đào tạo các kỹ sư chất lượng cao, hỗ trợ họ đăng ký các đề tài dự án để tìm các nguồn hỗ trợ của nhà nước, hỗ trợ trong việc đăng ký các bằng sáng chế, phát triển thị trường cho các sản phẩm ở trong nước, kích thích cho các nhà doanh nghiệp trẻ tích cực hơn trong nghiên cứu thông qua hỗ trợ giải thưởng.
                                                                                                                             Diệu Huyền - Mai Chi