Hội nghị bàn tròn các Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ theo thông lệ được tổ chức trong ngày đầu khai mạc Diễn đàn Khoa học, Công nghệ với Xã hội hàng năm tại Kyoto từ 2004 đến nay. Do uy tín của nước chủ nhà Nhật Bản, sự kiện này luôn thu hút sự tham gia của đông đảo các Bộ trưởng, các nhà lãnh đạo và cố vấn khoa học từ rất nhiều quốc gia trên thế giới, cùng trao đổi về các thách thức, triển vọng và tầm nhìn cho khoa học và công nghệ trong tương lai. Hội nghị năm nay được tổ chức theo hình thức trực tuyến với chủ đề “Thách thức toàn cầu trong thế giới hậu Covid-19”, do Bộ trưởng phụ trách chính sách khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo Nhật Bản chủ trì, với đại diện 57 quốc gia tham dự, trong đó có 42 Bộ trưởng, 15 cấp Thứ trưởng và tương đương. Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt đã tham dự và có bài phát biểu tại Hội nghị.

Tại Hội nghị, các đại biểu tập trung thảo luận về các nội dung liên quan đến giải quyết các thách thức toàn cầu song song với thúc đẩy tăng trưởng kinh tế - xã hội và phát triển bền vững dựa trên vai trò quan trọng của khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; chia sẻ bài học kinh nghiệm của quốc gia mình trong phòng chống dịch Covid-19, trong đó, nhấn mạnh tầm quan trọng của hợp tác quốc tế trong ứng phó với dịch bệnh, đảm bảo tiếp cận nhanh chóng và công bằng với vắc xin, thuốc và phương pháp điều trị ở cấp độ toàn cầu cũng như việc quản lý rủi ro có thể xảy ra do làn sóng biến thể Covid-19 mới. Bên cạnh đó, Hội nghị cũng thảo luận các vấn đề biến đổi khí hậu và suy thoái đa dạng sinh học, sự nóng lên của trái đất, các thảm họa tự nhiên quy mô lớn với tần suất và mức độ ngày càng nghiêm trọng, đặt ra các mối đe dọa cho nhân loại. Để cùng nhau vượt qua thách thức, các nỗ lực hợp tác toàn cầu trong khoa học và công nghệ là hết sức cần thiết, trong đó vấn đề khoa học mở, đổi mới sáng tạo mở, chia sẻ dữ liệu, thông tin, hạ tầng và kết quả nghiên cứu rất cần được quan tâm thúc đẩy.

Hội nghị bàn tròn các Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ lần thứ 18

Tham gia thảo luận tại Hội nghị, Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phải mạnh mẽ đổi mới tư duy trong quản lý khoa học và công nghệ bởi đại dịch Covid-19 đặt nhân loại trước bài toán sinh tử, hoàn cảnh khác thường đòi hỏi phải có các giải pháp đặc biệt, mang tính ngoại lệ. Từ kinh nghiệm của Việt Nam, Bộ trưởng cho rằng để đảm bảo cho mọi người được tiếp cận công bằng và sớm nhất có thể đối với vắc xin phòng Covid-19, cần rút ngắn thời gian và trình tự đề xuất, bình duyệt và phê duyệt nhiệm vụ nghiên cứu, khuyến khích thử nghiệm và chấp nhận thất bại, đồng thời, thúc đẩy tinh thần khoa học mở và đổi mới sáng tạo mở. Bộ trưởng kêu gọi ủng hộ việc từ bỏ quyền sở hữu trí tuệ đối với vắc xin phòng Covid-19 nhằm mở rộng và tăng cường sản xuất vắc xin trên phạm vi toàn cầu. Bộ trưởng cũng đề xuất hình thành các nền tảng chia sẻ thông tin sáng chế, dữ liệu, công bố khoa học và phương tiện nghiên cứu nhằm giúp các nước chậm phát triển hơn có thể tiếp cận và bắt kịp với xu hướng phát triển của khoa học và công nghệ thế giới. Cuối cùng, Bộ trưởng nhấn mạnh vấn đề lựa chọn ưu tiên và cân bằng giữa tăng trưởng kinh tế với đảm bảo an toàn, an ninh cho người dân, trong đó, cần đặt người dân và con người vào trung tâm của mọi chính sách phát triển.

Kết thúc phiên họp, Bộ trưởng Inoue Shinji khẳng định, Nhật Bản sẽ tiếp tục đẩy mạnh hợp tác về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo với các quốc gia, hướng tới các lợi ích chung trên toàn thế giới, đồng thời, bày tỏ mong muốn được đón tiếp các Bộ trưởng tại Hội nghị bàn tròn dự kiến được tổ chức trực tiếp tại Nhật Bản trong năm 2022.

Tin, ảnh: Tần Quỳnh