Sự thần kỳ trong y học

Năm 2012, PGS.TS. Đỗ Quốc Hùng, nguyên trưởng phòng C7, Viện Tim mạch của Bệnh viện Bạch Mai được chẩn đoán mắc bệnh ung thư phổi giai đoạn cuối (Giai đoạn B4). Với suy nghĩ “còn nước còn tát”, ông Hùng đã đến gặp GS.TS Mai Trọng Khoa để tư vấn, sau đó ông được áp dụng các kỹ thuật hiện đại về bức xạ ion hóa trong điều trị ung thư để chữa trị. Sáu tháng sau, khối u ung thư phổi trong cơ thể ông Hùng đã biến mất.

Chia sẻ về quá trình chữa trị của mình, PGS.TS. Đỗ Quốc Hùng không kìm được xúc động, ông cho biết “Thần kỳ ở chỗ tất cả chỗ di căn không thấy còn dấu vết gì, tôi còn nhớ trước kia di căn lên xương sườn nhưng vết đấy không còn, chỉ còn duy nhất khối u trên phổi trái rất nhỏ như tổn thương thứ phát, giống như cái sẹo”.

Tuy nhiên, sau gần 3 năm ổn định, bệnh của ông Hùng lại tái phát. Lần này, ông được chỉ định điều trị bằng phương pháp dùng hóa chất kết hợp xạ trị. Sau điều trị, một lần nữa khối u trong cơ thể ông Hùng lại biến mất. Nhưng tình trạng này cũng không kéo dài được bao lâu.

“Tôi đi khám mắt phát hiện bong võng mạc do một khối u trên não đè ép nhãn cầu gây ra, lại đến gặp BS. Khoa chụp Pet/CT và cộng hưởng từ CT sọ phát hiện lại di căn lên não, u quá lớn nên đề ép nhãn cầu và bong võng mạc, điều ấy không ai ngờ tới”.

Và lần thứ 3 ung thư phổi tái phát, ông Hùng được chỉ định điều trị theo phương pháp xạ phẫu bằng dao gama quay để cắt các khối u.

“Thật tài tình sau 2 tuần mắt tôi dần dần bình phục thị lực, nhìn rõ dần trông thấy. Cách đây mấy tháng chụp lại Pet /CT, CT sọ thì khối u phải nói là sự thần kỳ trong y học, nó chỉ là một sơ sợi như tổn thương thứ phát chứ không phải là ác tính nữa, sức khỏe tôi gần như bình phục hoàn toàn”.

PGS.TS. Đỗ Quốc Hùng, nguyên trưởng phòng C7, Viện Tim mạch của Bệnh viện Bạch Mai (Bên trái) là bệnh nhân chữa trị thành công nhờ thụ hưởng kết quả của đề tài (Ảnh: Mai Hà)

PGS.TS. Đỗ Quốc Hùng chỉ là một trong rất nhiều bệnh nhân mắc ung thư được chữa khỏi nhờ thụ hưởng kết quả của cụm công trình “Nghiên cứu ứng dụng kỹ thuật hiện đại về bức xạ ion hóa trong chẩn đoán, điều trị ung thư và một số bệnh lý khác”, do GS.TS Mai Trọng Khoa, Phó giám đốc Bệnh Viên Bạch Mai, Giám đốc Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu và các cộng sự thực hiện. Công trình này đã được xét đề nghị giải thưởng Hồ Chí Minh về Khoa học và Công nghệ năm 2015, khẳng định việc chẩn, trị ung thư ở Việt Nam không thua thế giới.

Công trình giúp giải quyết bài toán về kinh tế so với ra nước ngoài chữa trị, giảm hàng chục, thậm chí hàng trăm lần so với Sinhgapore và các nước tiên tiến trên thế giới, căn bệnh tưởng như chỉ có người giầu mới dám mơ, thì nay người nghèo cũng có thể điều trị thành công.

Chỉ có thể là công nghệ.

Theo thống kê của Dự án phòng chống ung thư Quốc gia, mỗi năm ở Việt Nam có khoảng 200.000 ca ung thư mới và 70.000 người chết vì bệnh này. So với khu vực Đông Nam Á, Việt Nam là nước có tỷ lệ mắc đứng hàng thứ 3, còn trên thế giới Việt Nam thuộc top 2 thế giới về tỷ lệ mắc ung thư.

Tình hình mắc bệnh ung thư ở Việt Nam cũng giống như tất cả các nước thế giới, nhưng điểm đặc biệt là rất nhiều nước phát triển, thậm chí là các nước phát triển hàng đầu, ung thư vẫn phát triển tăng lên nhưng khác với Việt Nam đó chính là tỷ lệ chết do ung thư hàng năm của Việt Nam có xu hướng càng ngày càng tăng.

Theo GS.TS. Mai Trọng Khoa, có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng gia tăng số bệnh nhân ung thư như: Do dân số (tăng tỷ lệ sinh) và tuổi thọ tăng cao (tăng số lượng dân số), đặc biệt ở nhóm người có tuổi, người già thì số bệnh nhân có nguy cơ mắc ung thư và bệnh nhân bị ung thư cũng tăng lên. Ngoài ra, do khả năng phát hiện được sớm các trường hợp bị ung thư và môi trường ô nhiễm cũng là một trong những nguyên nhân quan trọng gây ra nhiều loại bệnh tật trong đó có ung thư.

Để giải quyết tình trạng trên, Cụm công trình “Nghiên cứu ứng dụng kỹ thuật hiện đại về bức xạ ion hóa trong chẩn đoán, điều trị ung thư và một số bệnh lý khác” do GS.TS. Mai Trọng Khoa và các cộng sự nghiên cứu với  5 nhóm công trình nghiên cứu có sử dụng bức xạ ion hóa gồm: nghiên cứu ứng dụng kỹ thuật chụp cắt lớp phát bức xạ PET/CT để chẩn đoán ung thư và bệnh sa sút trí tuệ; Kỹ thuật xạ phẫu bằng dao gama quay để  điều trị u não và một số bệnh lý sọ não; Kỹ thuật xạ trị trong chọn lọc, cấy hạt phóng xạ, điều trị miễn dịch phóng xạ và xạ trị áp sát trong điều trị  ung thư,  kỹ thuật miễn dịch phóng xạ và thuốc phóng xạ để chẩn đoán, điều trị ung thư và một số bệnh nội tiết.v.v...sau 20 năm tìm tòi (1995-2015) đã làm chủ công nghệ, thích nghi các phương pháp chẩn đoán và điều trị trong điều kiện thực tế ở Việt Nam. Từ đó, nâng cao chất lượng chẩn, trị bệnh ung thư và một số bệnh lý khác.

Nhóm nghiên cứu cũng cho biết, các kỹ thuật mới, hiện đại được ứng dụng trong chẩn đoán và điều trị ung thư này chưa có ở nhiều nước khu vực châu Á và cũng chỉ được ứng dụng ở một số nước phát triển, góp phần đưa Việt Nam trở thành một trong số ít quốc gia ở khu vực châu Á làm chủ được một số kỹ thuật hiện đại nói trên.

Chỉ một lần xạ trị bằng dao gama quay trên não, ở Hoa kỳ là 25.000 USD nhưng ở Việt Nam chỉ có 2000 USD (Trong ảnh: Bệnh nhân được điệu trị tại Trung tâm y học hạt nhân và U bướu bằng dao gama quay- Ảnh: Mai Hà)

Đặc biệt, kỹ thuật này giúp cho Việt Nam tiệm cận được công nghệ mới, đào tạo nguồn nhân lực để làm chủ công nghệ đó, chẩn đoán, điều trị những bệnh mà trước đó không có công nghệ này không làm được, hay nói cách khác là bệnh nhân không có cơ hội chẩn đoán điều trị. Khi áp dụng công nghệ này bệnh nhân sẽ không bị tử vong, 1 số khỏi bệnh hoàn toàn, thậm chí sinh con bình thường.

Có thể lấy ví dụ, chỉ một lần xạ phẫu bằng dao gama quay trên não, ở Hoa kỳ là 25.000 USD nhưng ở Việt Nam chỉ có 2000 USD. Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi, GS.TS. Mai Trọng Khoa cũng chia sẻ, những kỹ thuật này đều mới và khó, đặc biệt hầu hết các thiết bị đều rất đắt tiền trong khi Việt Nam vẫn chưa tự sản xuất được đã gây cản trở không nhỏ trong việc phát triển mở rộng những ứng dụng này trong ngành y tế.

“Đấy là các công cụ để giúp cho người thầy thuốc, cho dù các giáo sư có giỏi đến mấy mà không có máy móc trang thiết bị thì không thể cứu được người. Chúng tôi đã tập trung mọi nguồn lực để đầu tư vào các máy móc trang thiết bị hiện đại, tuy nhiên với ngân sách nhà nước còn hạn hẹp so với nhu cầu, chúng tôi ngoài khả năng tự vươn lên thì cũng rất cần đến sự xã hội hóa…”, PGS.TS Nguyễn Quốc Anh, Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai cho biết thêm. 

   Mai Hà