Điều kiện đã có

ThS. Lương Trung Sơn, Bộ môn kỹ thuật môi trường, Khoa Hóa Lý kỹ thuật, Học viện Kỹ thuật Quân sự cho biết, những người trẻ làm công tác khoa học ở Việt Nam có được điều kiện thuân lợi là sự ủng hộ rất lớn từ thế hệ đi trước. Các nhà khoa học đi trước luôn nuôi dưỡng, động viên, khuyến khích và tạo điều kiện để lớp trẻ được học tập nâng cao trình độ, được tham gia và kế cận các hướng nghiên cứu đã có và phát triển các hướng nghiên cứu mới. 

PGS.TSKH. Phạm Hoàng Hiệp, Viện Toán học, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam cho biết, với mục đích xây dựng đất nước văn minh, giàu mạnh, Việt Nam đã hội nhập, kế  thừa và phát triển những thành tựu khoa học cơ bản và ứng dụng của thế giới.

Còn với TS. Nguyễn Thị Thu Hà, Trường Đại học Điện lực nhận thấy rằng trong những năm qua, Đảng, Nhà nước, Bộ Khoa học và Công nghệ đã có nhiều chính sách để thúc đẩy việc nghiên cứu khoa học trong nước, đặc biệt là những chế độ, chính sách cho các nhà khoa học trẻ. Ngoài ra, các bộ, ban, ngành, tỉnh, thành phố, các trường Đại học  cũng đưa ra rất nhiều chính sách đãi ngộ. 

Theo Thiếu tá, ThS. Nguyễn Hanh Hoàn, Viện Tên lửa, Viện Khoa học và Công nghệ Quân sự, Bộ Quốc phòng, trong những năm qua, Đảng, Nhà nước Bộ Khoa học và Công nghệ, Quân ủy trung ương, Bộ quốc phòng đã có nhiều chính sách để thúc đẩy việc nghiên cứu khoa học trong nước-đặc biệt là những chế độ, chính sách cho các nhà khoa học trẻ. Bộ Quốc phòng có nhiều chủ trương quan tâm, ưu ái đến cán bộ nghiên cứu trẻ, nhiều học viên tốt nghiệp xuất sắc bậc thạc sỹ hay tương đương ở nước ngoài được phong quân hàm thương úy, được phân công về công tác tại các cơ sở nghiên cứu, học viện, nhà trường hàng đầu của quân đội và được tạo điều kiện tốt nhất trong công tác. 

Các nhà khoa học trẻ được tiếp cận nghiên cứu các vấn đề khoa học và công nghệ một cách nghiêm túc và sử dụng các trang thiết bị, phòng thí nghiệm, công nghệ phụ trợ hiện đại phục vụ công tác nghiên cứu, nói cách khác là hiện nay các nhà khoa học trẻ đã được tin tưởng, giao nhiệm vụ, tạo mọi điều kiện để phát huy hết năng lực của mình.

Nhưng còn nhiều cái khó

Nói về những khó khăn hiện nay trong việc thu hút nhân tài, ThS Lương Trung Sơn cho rằng, cần tạo ra một môi trường làm việc thuận lợi, minh bạch, cạnh tranh, có sự nhìn nhận và đánh giá chính xác dựa trên hiệu quả làm việc và kết quả công việc để người tài có sự yên tâm, có mong muốn phấn đấu, phát huy năng lực bản thân và khẳng định mình.

Nhà khoa học trẻ cần tạo điều kiện về thời gian và kinh phí

Đối với các ngành khoa học kỹ thuật, hiện nay cơ sở vật chất phòng thí nghiệm còn hạn chế, thiếu đầu tư theo chiều sâu, thiếu sự liên kết giữa các lĩnh vực làm giảm khả năng phát triển nghiên cứu và phát huy chuyên môn của nhà khoa học.

Cùng với đó là cơ chế hành chính và tài chính còn nhiều bất cập gây lãng phí thời gian, kinh phí đầu tư và làm giảm sự chuyên tâm, nhiệt huyết của các nhà khoa học trong công tác nghiên cứu.

Vì vậy dù đang phát triển nhưng nền khoa học cũng như các cộng đồng khoa học của chúng ta chưa thể so được với các nước tiên tiến. Những người làm nghiên cứu ở trong nước thường gặp những khó khăn là không có môi trường học thuật gồm các nhà khoa học cùng chung một sở thích nghiên cứu để trao đổi thường xuyên như ở các nước phát triển.

Với môi trường nghiên cứu khoa học hiện tại, TS. Nguyễn Thị Thu Hà chia sẻ, để thúc đẩy hoạt động nghiên cứu của các nhà khoa học trẻ cần tạo điều kiện cho họ về mặt thời gian và kinh phí. Giả sử đối với các công trình khoa học công bố quốc tế được hỗ trợ kinh phí nghiên cứu, phí công bố (trong trường hợp cần thiết). Đối với những nghiên cứu có định hướng ứng dụng, nhà nước  có thể hỗ trợ bằng việc cấp kinh phí, giới thiệu đơn vị tài trợ hoặc phối hợp để nghiên cứu, xây dựng và chuyển giao công nghệ. Ngoài ra, cần có sự quan tâm tới hoạt động khoa học và công nghệ hơn nữa thông qua truyền thông, vinh danh, giải thưởng,...để kích thích sự nỗ lực nghiên cứu của các nhà khoa học trẻ. 

Theo suy nghĩ của TS. Trương Trung Kiên, Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông, đam mê là điều quan trọng nhất để có các thành tựu nghiên cứu khoa học, việc đảm bảo cuộc sống ổn định và môi trường làm việc tố là yếu tố cần thiết để thu hút, duy trì và thúc đẩy hoạt động nghiên cứu khoa học của các nhà khoa học trẻ. Vì vậy, cần có các giải pháp cần tập trung vào cải thiện hai yếu tố này để thúc đẩy hoạt động nghiên cứu khoa học của các nhà khoa học trẻ.

Tại buổi buổi gặp mặt Lãnh đạo Chính phủ diễn ra vào ngày 11/9 tới đây, ThS, Nguyễn Hanh Hoàn mong muốn các cấp bộ, ngành sẽ có những cơ chế, chính sách phù hợp giúp cho thế hệ trẻ tiếp tục phát huy năng lực, góp phần đưa khoa học công nghệ vào sản xuất và đời sống. Theo Hoàn, đầu tư cho khoa học và công nghệ là đầu tư cho phát triển, do đó Chính phủ cần quan tâm tập trung hơn nữa đề đầu tư cho lĩnh vực này. 

Bài, ảnh: Phương Nga