Là một doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe cộng đồng, trước năm 2000, VABIOTECH là đơn vị nghiên cứu và phát triển thuộc Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương. Trong tiến trình phát triển, với quy mô sản xuất ngày càng tăng, năm 2000, VABIOTECH chính thức ra đời với vị thế là một doanh nghiệp nhà nước làm việc trong cơ sở nghiên cứu theo tinh thần Quyết định 68/1998/QĐ-TTg.

Những năm đầu thành lập, VABIOTECH phải đối mặt với không ít gian nan. Để thúc đẩy hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, Nhà nước đã đầu tư cho VABIOTECH xây dựng một nhà máy sản xuất vaccine với kinh phí lên tới 28 triệu USD. Tuy nhiên, nhà máy hoạt động chưa tới 10% công suất, trong khi doanh nghiệp phải chi một khoản tiền lớn vào bảo hành và bảo trì thường xuyên. Chi phí lớn khiến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp hầu như không có lãi. Khó khăn nối tiếp khi nguồn đặt hàng từ Nhà nước không chỉ hạn chế về số lượng mà còn thấp về mức giá quy định. Doanh nghiệp phải tự ứng tiền trước để sản xuất vaccine và tìm cách cân đối từ nguồn thu kinh doanh.

Không chỉ thiếu kinh phí hoạt động mà chính việc chuyển đổi mô hình hoạt động thường xuyên cũng khiến doanh nghiệp lúng túng. Năm 2007, VABIOTECH tách ra khỏi Viện Vệ sinh dịch tễ T.Ư và hoạt động như một doanh nghiệp độc lập trực thuộc Bộ Y tế. Sau nhiều lần chuyển đổi, từ một doanh nghiệp nhà nước, VABIOTECH trở thành công ty TNHH một thành viên do Nhà nước nắm 100% vốn.

Theo Ts Chu Tuấn Nhạ - nguyên Bộ trưởng Bộ KH-CN, ý tưởng từ người lãnh đạo sẽ đặt nền tảng cho doanh nghiệp vượt khó. Khẳng định đó hoàn toàn đúng với VABIOTECH. Từ chỗ chưa biết bắt đầu từ đâu để ra được sản phẩm cuối cùng, ban lãnh đạo VABIOTECH đã đặt ra mục tiêu: mỗi đề tài nghiên cứu chỉ cần cho ra một liều vaccine. Nghe tưởng chừng dễ nhưng thực chất, để hoàn thành một đề tài nghiên cứu, một lô vaccine sản xuất ra không chỉ 1ml mà phải tính bằng hàng triệu ml. Có lẽ, chính mục tiêu đó đã tạo động lực để những nhà khoa học bắt tay vào nghiên cứu, sản xuất ra những sản phẩm có khả năng thương mại hóa như vaccine viêm não Nhật Bản, tả, viêm gan B, viêm gan A.

Có sản phẩm nhưng làm thế nào để kinh doanh thu lại lợi nhuận cũng là trăn trở của VABIOTECH bởi việc định giá sản phẩm bán ra lúc bấy giờ rất khó khăn. Xác định kết hợp chặt chẽ ba yếu tố công - tư và người dân là mục tiêu quan trọng bảo đảm thành công, VABIOTECH đã đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền, vận động giúp người dân hiểu biết về quá trình nghiên cứu phát triển sản phẩm, tạo niềm tin của người dân về sản phẩm vaccine Việt. Với phương châm: mỗi sản phẩm bán ra trả một đồng danh dự, VABIOTECH đã dần trở thành một doanh nghiệp chủ động, linh hoạt về nguồn tài chính, tự cân đối kinh phí dành cho nghiên cứu và mua nguyên vật liệu thay vì phụ thuộc vào khoản tạm ứng và giải ngân cho các đề tài nghiên cứu của Nhà nước như trước đây.

Không chỉ tìm được lối đi riêng cho mình mà VABIOTECH luôn mạnh dạn đổi mới công nghệ sản xuất. Ts Nguyễn Thu Vân - Giám đốc của VABIOTECH hiện nay, cũng như những người tiền nhiệm luôn tâm niệm, đầu tư phát triển và đổi mới công nghệ là điều kiện tiên quyết cho sự phát triển của doanh nghiệp. Từ nhận thức đó, sau 10 năm, VABIOTECH đã trở thành cơ sở vaccine hàng đầu, có thương hiệu trong và ngoài nước với mức đầu tư cho nghiên cứu khoa học và đổi mới công nghệ khoảng 7 - 10 tỷ đồng mỗi năm. Doanh nghiệp cũng đề ra định hướng sẽ nghiên cứu đổi mới và thay thế công nghệ sản xuất một số loại vaccine thế hệ trước bằng các công nghệ sản xuất mới như vaccine viêm não Nhật Bản trên tế bào Vero; vaccine viêm gan A trên tế bào lưỡng bội người hay vaccine thương hàn Vi cộng hợp… Hiện VABIOTECH có riêng một bộ phận nghiên cứu chính thức với đội ngũ cán bộ nghiên cứu khoa học lành nghề, có khả năng nghiên cứu mọi loại vaccine đáp ứng nhu cầu trong nước. Trao đổi với báo chí, Ts Nguyễn Thu Vân tự tin khẳng định, những gì đã thành công nghệ trên thế giới thì doanh nghiệp chúng tôi đều làm được.