Tạo vùng nhiên liệu bền vững

Do tính đa dạng về khí hậu, thời tiết, đất đai, nước ta có điều kiện thuận lợi cho phép trồng được nhiều loại cây ăn quả khác nhau. Hiện nay có tới hàng ngàn loại cây ăn quả được trồng và cho thu hoạch trái ở Việt Nam. Cũng vì lợi thế này mà cây ăn quả trở thành một loại cây có thế mạnh trong chuyển dịch cơ cấu cây trồng nhằm nâng cao giá trị hàng hóa của sản xuất nông nghiệp ở nhiều vùng quê nước ta, đặc biệt là các tỉnh Nam Bộ và các tỉnh trung du miền núi phía bắc.

Tuy nhiên, trái cây ở Việt Nam chưa thực sự khai thác hết tiềm năng thì đa số nó được bán ngoài chợ theo đường con đường tiểu thương hoặc xuất khẩu dưới dạng thô chưa qua chế biến nên giá thành thấp dẫn đến thu nhập ở người nông dân không cao. Đặc biệt, tình trạng đó còn gây thất thoát số lượng không nhỏ các loại trái cây sau thu hoạch do công tác bảo quản chưa khoa học. Do đó, thời gian qua, DNTN My Phương Nguyên đã tiến hành triển khai dự án Sản xuất nước trái cây an toàn.

Nguyễn Kim Thanh, Giám đốc DNTN My Phương Nguyên – Trưởng dự án cho biết, ý tưởng của dự án xuất phát từ các vụ ngộ độc liên quan đến an toàn thực phẩm những năm gần đây, đặc biệt là các vấn đề sử dụng các phụ gia thực phẩm có khả năng gây ung thưn đối với người sử dụng hay BPA trong bao bì nhựa tiếp xúc với thực phẩm, xu hướng trở lại với các sản phẩm tự nhiên truyền thống có tác dụng hỗ trợ sức khỏe cho con người; khởi đầu với sản phẩm nước ép dâu tằm bưởi và nước ép cà chua.

Hơn nữa, việc giữ sản phẩm tròng chai thủy tinh tránh được cái rủi ro an toàn thực phẩm mà chai nhựa vướng phải, các vấn đề liên quan đến rác thải môi trường và giúp cho sản phẩm có thời hạn bảo quản lâu hơn mà không cần phải sử dụng chất bảo quản.

Mục tiêu dự án Sản xuất nước trái cây an toàn bắt nguồn từ nhu cầu thực phẩm sạch là có thể xây dựng và phát triển bền vững chuỗi cung ứng nước trái cây an toàn.

Dự án được triển khai với 3 giai đoạn chính như xây dựng nguồn nguyên liệu có chất lượng ổn định thông qua việc thử nghiệm trồng dâu tằm tại khu vực TP.Cần Thơ và đào tạo nhận thức cho các các nhà vườn liên kết về thực hành sản xuất nông nghiệp tốt. Kết quả là đã xây dựng mô hình trồng thử nghiệm trên 5,000 m2 tại địa bàn huyện Phong Điền, TP.Cần Thơ. Doanh nghiệp hỗ trợ cây giống, phân bón và kỹ thuật trồng theo các yêu cầu của tiêu chuẩn thực hành sản xuất nông nghiệp tốt GLOBAGAP. Kết quả nghiên cứu cho thấy cây dâu tằm có thể trồng được và cho trái tốt ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long.

Tuy nhiên việc triển khai trên diện rộng cần phải có thêm thời gian, vì phát triển vùng nguyên liệu phải đi đôi với phát triển thị trường tiêu thụ để đảm bảo đầu ra ổn định cho nông dân. Mặt khác, để tiết kiệm thời gian và chi phí đầu tư, doanh nghiệp đã liên kết với một công ty trên địa bàn Cần Thơ chuyên xuất khẩu trái cây đi thị trường Châu Âu để chia sẻ nguồn nguyên liệu được chứng nhận GLOBALGAP của họ.

Nội dung thứ 2 của dự án là đào tạo năng lực cho đội ngũ sản xuất theo tiêu chuẩn an toàn thực phẩm HACCP để đảm bảo quá trình sản xuất được kiểm soát tốt nhất. Doanh nghiệp đã xây dựng xưởng chế biến nước trái cây có diện tích 300m2 đạt chuẩn GMP. Ngoài sản phẩm nước ép dâu tằm, doanh nghiệp đã phát triển thêm các sản phẩm nước thơm và nước bưởi, các sản phẩm của doanh nghiệp hoàn toàn không bổ sung đường, không sử dụng phụ gia hay chất bảo quản. Doanh nghiệp đang trong giai đoạn cải tiến bao bì để thuận tiện hơn cho người sử dụng.

Tiếp cận thị trường: doanh nghiệp đã tham dự hội chợ FoodEx tại Nhật và Food & Hotel Asia tại Singapore năm 2012. Sau một thời gian hoạt động doanh nghiệp nhận thấy việc bán hàng trực tiếp không phù hợp với năng lực của doanh nghiệp tại thời điểm hiện tại, cho nên trong thời gian tới, để có thể tiếp tục duy trì và phát triển, doanh nghiệp sẽ sáp nhập vào công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Kim Denta và nhận sản xuất gia công xuất khẩu cho các công ty chuyên về thương mại. Hiện tại, doanh nghiệp đang nghiên cứu theo yêu cầu của khách hàng sản phẩm nước dừa đóng lon, nếu thành công sẽ ký hợp đồng gia công xuất khẩu 2 container mỗi tháng.

Ngoài ra, để bắt kịp xu hướng sản xuất có trách nhiệm, Giám đốc doanh nghiệp đã tham khóa đào tạo Corporate Social Responsibility kéo dài 3 tuần tại Đan Mạch từ 26/10 đến 19/11/2012. 

Nâng cao giá trị hoa quả Việt

Bà Thanh cũng cho biết, sau một thời gian triển khai, dự án đã đạt kết quả tốt.  Dự án đã sản xuất thành công nước ép trái cây an toàn và tốt cho sức khỏe. Với nội dung này toàn thể nhân viên đã được đào tạo về hệ thống quản lý an toàn thực phẩm theo HACCP Codex; đánh giá nội bộ hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 19011:2008 và xây dựng và áp dụng hệ thống quản lý an toàn thực phẩm theo HACCP Codex.

Doanh nghiệp được đánh giá chứng nhận phù hợp tiêu chuẩn an toàn thực phẩm theo HACCP Codex vào ngày 20/06/2013 bởi tổ chức chứng nhận DNV Việt Nam.

Việc triển khai dự án còn tạo đà cho việc hình thành nguồn nguyên liệu ổn định và nhận thức của nhà vườn về an toàn thực phẩm. Từ dự án đã xây dựng được mô hình trồng thử nghiệm trên 5,000 m2 tại địa bàn huyện Phong Điền, TP.Cần Thơ.

Trong đó, doanh nghiệp hỗ trợ cây giống, phân bón và kỹ thuật trồng theo các yêu cầu của tiêu chuẩn thực hành sản xuất nông nghiệp tốt GLOBAGAP. Kết quả nghiên cứu cho thấy cây dâu tằm có thể trồng được và cho trái tốt ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long.

Hiện nay, doanh nghiệp đang phối hợp với Phòng Nông nghiệp huyện Phong Điền triển khai mô hình trên diện tích 150,000 m2 (mười lăm hecta), xen canh với trồng rau màu, tạo thêm thu nhập cho nhà vườn. Dự kiến đến tháng 12/2013, vùng nguyên liệu dâu tằm và rau màu sẽ được chứng nhận theo tiêu chuẩn GLOBALGAP.
Doanh nghiệp đã đưa nhân viên đi học hỏi và chia sẻ kinh nghiệm với trang trại Organik và HTX Rau Xuân Hương ở TP. Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng.

Ngoài ra, doanh nghiệp cũng đang tiến hành thực hiện đánh giá về tác động xã hội và môi trường của dự án xây dựng vùng nguyên liệu.

Một kết quả khác khá ấn tượng của dự án là giảm thiểu tác động tiêu cực của hoạt động sản xuất nông nghiệp lên môi trường. Từ khi triển khai dự án đã đào tạo cho  lực lượng nòng cốt của doanh nghiệp về an toàn sử dụng thuốc bảo vệ thực vật và sử dụng các biện pháp quản lý dịch hại tổng hợp theo IPM. Đã xây dựng bộ tài liệu đào tạo cho nhà vườn các kiến thức nói trên.

Dự án thành công còn tạo công ăn việc làm vơis thu nhập ổn định cho các nhà vườn được ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm với dự án.

Qua đây, thị trường tiêu thụ sản phẩm của doanh nghiệp cũng không ngừng mở rộng. Trong thời gian qua, doanh nghiệp đã tham dự các hội chợ tại Nhật và Singapore vào tháng 3 & 4/2013. Tuy nhiên, do hạn chế về năng lực sản xuất nên doanh nghiệp chưa thể ký kết được các hợp đồng xuất khẩu, bà Nhan Tuyết Trinh, Phó Giám đốc DNTN My Phương Nguyên, nhận định.

Trong tháng 6/2013, doanh nghiệp đã tìm được nhà đầu tư để mở rộng năng lực sản xuất, phục vụ xuất khẩu. Hiện tại trong nước doanh nghiệp đã đưa hàng vào được hệ thống phân phối của công ty Phân phối Sành điệu Ân Nam Gourmet tại TP.HCM và các shop trong khu dân cư cao cấp ở Thảo Điền và quận 7, TP.HCM.

Bài, ảnh: Hoàng Anh