Phát biểu tại hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam đánh giá cao những kết quả nghiên cứu khoa học trong chương trình phối hợp của hai Bộ trong 10 năm. Phó Thủ tướng Chính phủ cho rằng, tuy trong bối cảnh gặp nhiều khó khăn nhưng hai Bộ đã có những cố gắng rất lớn để đạt được thành quả hôm nay. Sáng kiến triển khai Chương trình phối hợp giữa hai Bộ rất quan trọng và có ý nghĩa lớn trong bối cảnh đất nước hiện nay.

Theo đó, ngày 03/9/2003 Bộ KH&CN và Bộ Quốc phòng đã thống nhất chương trình phối hợp hoạt động KH&CN. Chương trình phối hợp được triển khai với 3 mục tiêu, đó là Nâng cao hiệu quả hợp tác giữa hai Bộ trong hoạt động KH&CN phục vụ cho nghiên cứu đối với một số lĩnh vực công nghệ mũi nhọn có trình độ cao nhằm nâng cao trình độ KH&CN của Quân đội lên ngang tầm các nước trong khu vực; Hợp tác xây dựng các chương trình mục tiêu, các đề án KH&CN, huy động các nguồn lực vào tổ chức thực hiện các nhiệm vụ KH&CN này; Mở ra khả năng chuyển giao kỹ thuật tiến bộ, đưa nhiều các kết quả nghiên cứu phục vụ cho bảo quản niêm cất, chữa cải tiến, hiện đại hóa vũ khí trang bị kỹ thuật và sản xuất quốc phòng.

Qua 10 năm thực hiện chương trình phối hợp giữa hai Bộ đã đạt được nhiều kết quả ấn tượng. Nội dung đổi mới cơ bản trong cơ chế quản lý KH&CN, tăng cường tiềm lực cho các đơn vị trong quân đội đã đạt được kết quả như công tác xây dựng kế hoạch và tổ chức tiển khai thực hiện đã có nhiều đổi mới cả về nội dung và phương pháp, về cơ bản đáp ứng tiến bộ yêu cầu hàng năm của Bộ KH&CN; công tác xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến chương trình phối hợp giữa 2 Bộ đã được thực hiện thống nhất và có nhiều kết quả tốt. Nội dung thứ 2 là xây dựng các chương trình mục tiêu và đề án kỹ thuật – kinh tế thuộc lĩnh vực được hai Bộ quan tâm. Nội dung trao đổi thông tin về KH&CN cũng đã xây dựng cơ chế liên kết, chia sẻ thông tin về KH&CN giữa 2 Bộ; tạo điều kiện cho các cán bộ khoa học tham gia các hoạt động hợp tác quốc tế để tiếp cận, tìm hiểu khoa học quân sự hiện đại; xây dựng cơ chế và tạo điều kiện để có thể đưa các nghiên cứu của dân sự ứng dụng vào sản xuất các sản phẩm vũ khí, trang bị quốc phòng, đồng thời với các nghiên cứu mang tính lưỡng dụng có thể triển khai ra bên ngoài,…

Tuy nhiên, hoạt động KH&CN của Bộ KH&CN tuy được đánh giá là đa dạng, đã có những kết quả nhất định nhưng cũng còn một số hạn chế như chậm triển khai các chương trình, đề án với sản phẩm có mục tiêu quy mô lớn, hiện đại theo mục tiêu của chương trình phối hợp. Đối với các nhiệm vụ KH&CN cấp nhà nước, với số lượng ngày càng nhiều, mặc dù đây là những nhiệm vụ đề xuất có tính đặc thù, giải quyết các yêu cầu cấp thiết của quân đội nhưng đối với các nhiệm vụ nnày là thiếu sự gắn kết, thiếu tính kế thừa. Việc phối hợp giữa 2 Bộ còn chưa sâu rộng, đặc biệt việc chia sẻ thông tin về nội dung hoạt động KH&CN của Bộ Quốc phòng với Bộ KH&CN. Chưa thành lập được tổ công tác chung giữa hai Bộ,…

Do đó, trong thời gian tới, đại biểu hai Bộ cũng cho rằng, cần tích cực tham gia vào các chương trình sản phẩm quốc gia; 2 Bộ phối hợp xây dựng cơ chế đặc thù về các hoạt động KH&CN liên quan đến quốc phòng; phối hợp xây dựng đào tạo đội ngũ cán bộ KH&CN; xây dựng cơ chế phù hợp để phát huy sức mạnh mạng lưới đại diện KHCN của Bộ KH&CN tại một số quốc gia và vùng lãnh thổ. Bộ KH&CN tạo điều kiện để Bộ Quốc phòng tiếp thu chuyển giao công nghệ, chuyển giao kỹ thuật tiến bộ từ nước ngoài và trong nước phục vụ công tác xây dựng, thực hiện các dự án, đề án trọng điểm của quân đội,…

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cùng đoàn đại biểu thăm sản phẩm nghiên cứu của Bộ Quốc phòng (ảnh: Phương Hoàn)

Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Quân cũng cho rằng kết quả nghiên cứu khoa học của hai Bộ hôm nay được xuất phát từ những đê tài nghiên cứu khoa học cấp nhà nước do Bộ KH&CN phối hợp với Bộ Quốc phòng. Những sản phẩm nghiên cứu này có nghĩa thực tế rất lớn, đáp ứng được yêu cầu của sự phát triển của quân đội nhân dân Việt Nam.

Bộ trưởng khẳng định, những vấn đề các đại biểu Bộ Quốc phòng đề cập tới trong hội nghị cũng là sự quan tâm của Bộ KH&CN trong thời gian qua. Bộ KH&&CN đã và đang cùng các cơ quan của Chính phủ tháo gỡ khó khăn này. Đặc biệt, tháng 6 vừa qua, Luật KH&CN 2013 đã được thông qua, thể chế hóa các Nghị quyết của Đảng với nhiều nội dung đổi mới sẽ  tháo gỡ phần lớn những khó khăn mà Bộ Quốc phòng nói riêng và ngành KH&CN Việt Nam đang gặp phải. Hiện nay, Bộ KH&CN đang  phối hợp với nhiều ban ngành trình Chính phủ  ban hành 5 Nghị định. Bộ KH&CN đã chuẩn bị sẵn sàng 28 dự thảo Thông tư để hướng dẫn Luật KH&CN. Nếu như trong thơì gian tới Chính phủ ban hành các Nghị định thì ngay lập tức Bộ KH&CN cũng sẽ ban hành thông tư hướng dẫn thi hành Luật KH&CN với mục tiêu  Luật KH&CN sẽ là Luật đầu tiên mà ngay khi có hiệu lực thì các văn bản hướng dẫn thi hành luật đã hoàn thành.

Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam nhấn mạnh,  hai Bộ nên bắt tay vào sau khi các văn của Chính phủ được ban hành để hướng dẫn Luật cũng như Nghị quyết của TW về KH&CN cùng với Nghị quyết bảo vệ tổ quốc trong giai đoạn mới. Hai Bộ nên rà soát lại và nên có Chương trình phối hợp đến năm 2020 hay 2025 cũng như các Chiến lược. Tuy còn gặp nhiều khó khăn nhưng nếu chúng ta đặt ra được mục tiêu rõ ràng, yêu cầu thì nhất định chúng ta sẽ thu được kết quả tốt hơn. Phó Thủ tướng cũng nhấn mạnh, cần phải quan tâm hơn nữa đến KH&CN, đất nước không thể phát triển mạnh nếu thiếu KH&CN.

Tin, ảnh: Phương Hoàn