“Lúc còn nhỏ, em đã rất thích được tìm hiểu, nghiên cứu những viên thuốc chữa bệnh, muốn sau này phấn đấu trở thành người bào chế về thuốc, chính vì vậy mới chọn theo học ngành Hóa Dược”, Trần Minh Phương, cựu sinh viên lớp Hóa Dược K15 Trường Đại học Khoa học (Đại học Thái Nguyên) chia sẻ về đam mê khi trò chuyện với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam.

Minh Phương nhiều năm liền đạt danh hiệu sinh viên xuất sắc, sinh viên đạt thành tích cao trong nghiên cứu khoa học.

Phương chia sẻ: “Bản thân em luôn xác định dành hết thời gian để học tập, nghiên cứu và luôn nhận được sự chỉ bảo hướng dẫn tận tình của các thầy cô trong khoa. Phương pháp của em cũng không có gì quá đặc biệt, quan trọng là chú ý nghe giảng trên lớp, ghi chép bài đầy đủ, chỗ nào chưa hiểu thì tiếp tục xin hướng dẫn của thầy cô, khi về nhà lại tiếp tục nghiên cứu lại các vấn đề đã được học ở trường.

Thư viện của trường cũng là nơi em thường xuyên đến để tìm đọc các kiến thức liên quan đến ngành Hóa Dược.

Về môn Hóa phân tích, em luôn chú ý đến thành phần, công dụng, điều chế… các cách phân tích, phân lập chất từ các dược liệu, từ các loại thảo dược của Việt Nam, những hoạt chất có hoạt tính sinh học.

Đặc biệt, trong những năm học tại trường, được sự chỉ bảo của thầy cô, em đã chọn đề tài nghiên cứu 'Phân lập các hợp chất của cây Hoàng tinh hoa trắng'.

Việc nghiên cứu, phân lập tìm ra chất tinh khiết từ loại cây này để bào chế ra một số loại thuốc, đây là những bước đầu tiên để nghiên cứu và phát triển thuốc. Tất cả các bước thực hành, nghiên cứu phân lập này đều được tôi tiến hành tại phòng thí nghiệm của nhà trường dưới sự hướng dẫn của Tiến sĩ Khiếu Thị Tâm - Giảng viên bộ môn Hóa Dược Trường Đại học Khoa học".

Minh Phương cho biết: “Đề tài nghiên cứu hóa hữu cơ này thường rất khó, công việc diễn ra rất lâu, thậm chí trong nhiều năm mới hoàn thành. Khi nhận đề tài, bản thân em cũng có chút hưng phấn và cũng hơi e ngại bởi kinh nghiệm chưa có, hơn nữa đây cũng không phải là đề tài dễ thực hiện, nghiên cứu này có tính chất khác hẳn với những đề tài mà em đã được học trong trường. Tuy nhiên, nhận được sự động viên, chỉ bảo tận tình từ cô Tâm nên em đã mạnh dạn bắt tay vào thực hiện.

Bắt đầu với công việc thu thập mẫu vật, tiếp đến làm khô mẫu với nhiệt độ ổn định, khâu này cũng khá quan trọng và tỉ mỉ bởi nếu ướt hoặc khô quá cũng sẽ ảnh hưởng đến quá trình nghiên cứu.

Trần Minh Phương tốt nghiệp loại xuất sắc lớp Hóa Dược K15 Trường Đại học Khoa học, Đại học Thái Nguyên

Khi có được mẫu khô đạt tiêu chuẩn mới tiến hành ngâm chiết thành dịch tổng, từ dịch tổng này sẽ phân tích tiếp với nhiều công đoạn khác như tách chiết để có được tinh chất tốt nhất. Khi bắt tay vào thực hiện đề tài này, bản thân em cũng chưa biết được mình sẽ phân tách được chất gì, mà chỉ biết được trong cây dược liệu đó có chất với hoạt tính tạo nên tác dụng của loài cây đó.

Sau khi dùng các phương pháp hiện đại để phân tách, xác định cấu trúc, và đến khi hoàn thành mới biết được đó là chất gì”.

Cố gắng hoàn thành tốt nghiên cứu khoa học

Minh Phương chia sẻ: “Phần quan trọng nhất trong khi nghiên cứu, và em cũng cảm thấy khó nhất là phân tách từ dịch tổng ra các phân đoạn khác nhau, đây là quá trình rất dài, rất lâu mà không thể nào biết được cuối giai đoạn đó mình sẽ thu hoặc không thu được gì, đây cũng là đặc tính của chất trong dược liệu.

Quá trình phân tách đó gọi là chạy sắc kí cột, hay còn gọi là sắc kí lỏng, qua đó tách ra các phân đoạn. Tiếp đó dùng sắc kí bản mỏng để xác định xem từng giai đoạn đó có những phân đoạn nào giống nhau sẽ tập trung lại, và xem những phân đoạn đấy có chất gì đặc biệt, chất gì có nhiều, chất gì có nồng độ cao để từ đó tiến hành làm tiếp các phân đoạn khác, phân đoạn này cũng dùng sắc kí lỏng để tách được chất tinh khiết cuối cùng.

Khi đến giai đoạn này, em cũng đã thu được một vài chất tinh khiết để đưa đi xác định cấu trúc. Kết quả sau gần 2 năm nghiên cứu, phân tách, em cũng đã thu được tinh chất cuối cùng giúp ích cho việc bào chế thuốc.

Em thấy khó nhất là khi tiến hành nghiên cứu là chạy sắc kí cột, đó là phải tìm được hệ dung môi, phải tiến hành chạy thử từ hệ dung môi có độ phân cực thấp, rồi tăng dần từng chút một đến độ phân cực cao, để tìm được hệ dung môi thích hợp cũng là cả một vấn đề và nó diễn ra trong suốt quá trình nghiên cứu.

Vì vậy, em phải tập trung hầu hết thời gian, nhiều hôm làm việc một mình ở phòng thí nghiệm đến tận khuya cho đến khi tìm được dung môi thích hợp”.

Cũng theo Minh Phương: “Trong suốt quá trình nghiên cứu tìm ra tinh chất phân lập các hợp chất của cây hoàng tinh hoa trắng, em được cô Tâm chỉ bảo rất nhiều, từ định hướng đề tài, tìm thực vật, xác định dung môi, hướng dẫn các phương pháp xác định, và chính cô Tâm cũng là người phân tích kết quả cuối cùng của đề tài nghiên cứu này.

Hiện tại, Minh Phương vừa tốt nghiệp ra trường với tấm bằng xuất sắc, cùng với mong muốn được đi theo con đường mình đã chọn, được nghiên cứu tìm ra các dược chất từ các loại thảo dược để phục vụ cho việc chữa bệnh, đặc biệt là thuốc chữa về xương khớp.

Em tìm hiểu và nhận thấy hiện nay có khá nhiều loại thuốc điều trị về xương khớp trên thị trường, nhưng phần nhiều là thuốc đông y, mà theo đặc tính có tác dụng khá nhanh, nhưng nhược điểm của những loại thuốc này dễ bị “nhờn” với người dùng.

Chính vì thế, bản thân tôi muốn tìm ra một loại thuốc điều trị về xương khớp được chiết xuất từ những cây thảo dược của Việt Nam, có tính an toàn và hiệu quả cao hơn cho người dùng”.

Minh Phương chia sẻ thêm: “Muốn học tốt môn Hóa Dược, bản thân mình phải nỗ lực học tập, tìm hiểu nhiều tài liệu của nước ngoài, cũng như học hỏi thầy cô, và một phần không thể thiếu đó là thực hành.

Bên cạnh yêu cầu nắm chắc lí thuyết, thực hành nghiên cứu nhiều lần sẽ đem lại cho người học trải nghiệm thực tế, cũng như những kĩ năng trong việc bào chế, chiết xuất các thành phần dược liệu”.