"Đề án tri thức Việt số hóa đã bắt hạt nảy mầm"

Nền tảng Bản đồ số - Vmap và Hệ thống thông tin nhân đạo – iNhandao nằm trong khuôn khổ Đề án Chính phủ “Phát triển Hệ tri thức Việt số hoá”. Được chính thức triển khai từ năm năm 2018, Đề án có mục tiêu phát triển nền tảng dữ liệu, tri thức trong các lĩnh vực của đời sống xã hội. Đến nay, Đề án đã hình thành hệ thống nền tảng với các chức năng và công cụ cho phép thu thập, xử lý và chia sẻ các dữ liệu dùng chung trong một số lĩnh vực.

Trong đó, Dự án Bản đồ số Việt Nam và Dự án Hệ thống thông tin nhân đạo là hai dự án tiên phong của Đề án, đã đạt được một số kết quả quan trọng trong giai đoạn một để giới thiệu với công chúng.

Tại sự kiện, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam bày tỏ sự vui mừng khi “hạt giống” chia sẻ tri thức, kết nối cộng đồng, cổ vũ sáng tạo của Hệ tri thức Việt số hoá đã bắt đầu “nảy mầm”, trong đó có dự án Bản đồ số Việt Nam (Vmap) và hệ thống kết nối thông tin nhân đạo (iNhandao). Mặc dù mới ra mắt ở giai đoạn một nhưng những nền tảng này đã được cộng đồng đón nhận, bắt đầu ứng dụng trong thực tiễn.

“Rất nhiều bạn trẻ đến từ Viện Hàn lâm Khoa học - Công nghệ Việt Nam, tập đoàn FPT, nhiều đơn vị, đặc biệt là Tổng công ty Bưu điện Việt Nam đã tham gia hoàn toàn tự nguyện, hết lòng vì cộng đồng. “Cây” tri thức Việt số hoá đã bắt đầu “nảy mầm” và cần tiếp tục được “chăm bón” để “đơm hoa, kết trái”. Chúng tôi mong muốn có thêm nhiều bàn tay cùng góp sức để chăm sóc cho Vmap, iNhandao nói riêng, Hệ tri thức Việt số hoá nói chung”, Phó Thủ tướng phát biểu.

Đánh giá về Đề án này, Bộ trưởng Bộ KH&CN Chu Ngọc Anh từng khẳng định tầm quan trọng cũng như tính dài hạn của Đề án do Chính phủ giao cho Bộ KH&CN với tư cách là cơ quan thường trực, phối kết hợp với các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp để tổ chức thực hiện. Đề án mang tính kết nối tri thức dựa trên nền tảng những công nghệ mới nhất như AI và BigData.

Kết quả của nhiều đề án, nhiệm vụ KH&CN đã được Bộ KH&CN tài trợ trước đây, đợt này đã được mang ra ứng dụng và phối hợp với các tập đoàn, doanh nghiệp lớn và các startup để từng bước tạo ra các ứng dụng kết nối, chia sẻ dữ liệu, tri thức với cộng đồng.

Tính đến nay, Đề án Hệ tri thức Việt số hóa đã hình thành hệ thống nền tảng với các chức năng và công cụ cho phép thu thập, xử lý và chia sẻ các dữ liệu dung chung trong một số lĩnh vực như: Dữ liệu bản đồ số Việt Nam; kết nối nhân đạo điện tử, Dữ liệu tiếng nói tiếng Việt: Ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm và bài giảng trực tuyến; Dữ liệu y tế, văn hóa… Việc phát triển thành công Hệ tri thức Việt số hóa sẽ từng bước góp phần phát triển công nghiệp nội dung số của Việt Nam, định hướng việc sử dụng tri thức của người dung trên môi trường mạng.

Đề án thực sự tạo được cơ chế phối hợp tham gia giữa các bộ, ngành, địa phương, và đặc biệt là sự tham gia tích cực của các doanh nghiệp và đông đảo các bạn thanh niên, sinh viên và người dân nói chung.

Phú Yên là địa phương tham gia Đề án từ những ngày đầu. Tham gia lễ ra mắt Vmap và iNhandao,  ông Phạm Đại Dương, Chủ tịch UBND tỉnh Phú Yên cho biết những ích lợi khi địa phương này đồng hành với Hệ tri thức Việt số hóa. Phú Yên có nhiều cảnh quan đẹp nhưng theo lãnh đạo tỉnh Phú Yên, thông tin trên bản đồ du lịch, kinh tế... không nhiều. Vì thế, thông qua Đề án tri thức Việt số hóa với hệ thống bản đồ số, người dân Phú Yên sẽ có cơ hội tiếp cận kiến thức của nhân loại và đồng thời, nhân dân cả nước sẽ biết đến địa phương này nhiều hơn. 

"Chỉ trong vòng 2 tuần của tháng 12/2018, Thành đoàn tỉnh Phú Yên đã thu thập được hơn 218.000 dữ liệu. Hiện bản đồ số về Phú Yên được cập nhật địa chỉ đến từng ngõ ngách, thuận lợi cho người đi du lịch", ông Phạm Đại Dương nói và cho biết trên hệ thống bản đồ này, các vấn đề bức xúc của xã hội, những điểm ô nhiễm môi trường cũng được tiếp nhận bằng thông tin, ảnh... do người dân gửi tới, thuận lợi cho cơ quan quản lý. Vì vậy thời gian tới, Phú Yên mong muốn được tham gia sâu hơn vào những sản phẩm mới của Đề án.

Vmap lưu trữ hơn 23,4 triệu dữ liệu địa chỉ trên cả nước

Một trong những nền tảng dữ liệu cơ bản nhất của mỗi quốc gia chính là bản đồ và lớp dữ liệu địa chỉ. Để chủ động trong quản lý nguồn dữ liệu đó đồng thời đáp ứng nhu cầu tìm kiếm thông tin, địa chỉ của người dùng Việt mà các nền tảng sẵn có hiện chưa đáp ứng được, Việt Nam cần  xây dựng một bản đồ trực tuyến của riêng mình.

Với mạng lưới lưới hơn 12.000 điểm phục vụ cùng hơn 50.000 lao động trải rộng tới tận cấp xã, thôn bản và hệ thống công nghệ thông tin hiện đại, cùng kinh nghiệm thu thập dữ liệu trong nhiều lĩnh vực, Bưu điện Việt Nam được giao là đơn vị chủ trì, phối hợp với Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Đại học Quốc gia Hà Nội xây dựng và triển khai dự án Nền tảng dữ liệu Bản đồ số Việt Nam - Vmap. Đây chính là kết tinh của trí tuệ Việt Nam trong thời đại Cách mạng Công nghiệp 4.0.

Để thu thập dữ liệu bản đồ, trong hơn 3 tháng, hơn 120.000 nhân viên Bưu điện và đoàn viên, thanh niên trên cả nước đã tích cực tới từng khu phố, thôn bản để thu thập thông tin. Thông qua Smartphone đã cài đặt phần mềm có các tính năng thu thập dữ liệu, gắn tọa độ, thời gian, chụp ảnh… mỗi nhân viên đã thu thập tên địa chỉ (hộ gia đình, cửa hàng, địa điểm…); địa chỉ chi tiết của địa điểm (số nhà, đường phố, hẻm, xóm…) và các ghi chú về loại đối tượng (nhà hàng, nhà dân, ngân hàng, chợ… ). Sau khi xác nhận thông tin chuẩn, dữ liệu sẽ được tích hợp và đưa lên bản đồ số Việt Nam tại địa chỉ https://map.itrithuc.vn và https://vmap.vn.

Vmap không chỉ xây dựng được hệ thống cơ sở dữ liệu bản đồ nền (lớp bản đồ về biên giới, hành chính, giao thông, sông ngòi…); cơ sở dữ liệu chứa các thông tin về tọa độ, thông tin đi kèm của các đối tượng (địa danh, trường học, bệnh viện, hiệu thuốc, khách sạn…) và địa chỉ nhà dân mà còn xây dựng các ứng dụng đi kèm bản đồ. Điển hình như Bản đồ địa chỉ nhân đạo điện tử nhằm hỗ trợ việc triển khai các hoạt động nhân đạo. Theo đó, trên hệ thống https://nhandao.itrithuc.vn sẽ hiển thị các thông tin về địa chỉ nhân đạo do cộng đồng người dùng cả nước đề xuất như người già neo đơn, người mắc bệnh hiểm nghèo, người dân trong vùng bị ảnh hưởng bởi thiên tai…

Hiện Vmap đang có hơn 23,4 triệu dữ liệu địa chỉ trên cả nước. Bên cạnh các tính năng cơ bản như: tìm kiếm địa chỉ, chỉ đường, Vmap sẽ đi theo một hướng đi khác biệt, hữu ích nhất cho người dùng. Đó là hiển thị lớp bản đồ riêng của các lĩnh vực trong cuộc sống và hiển thị địa chỉ chi tiết tới từng số nhà, dù ở thành thị hay miền núi, vùng sâu, vùng xa.

Hiện phiên bản thử nghiệm đã tiếp cận được không ít người dùng trong xã hội. Không chỉ vậy, Vmap cũng được nhiều doanh nghiệp Việt kì vọng vào việc sẽ ứng dụng vào công tác quản lý và kinh doanh.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam phát biểu tại lễ ra mắt Bản đồ số Vmap và hệ thống kết nối thông tin nhân đạo iNhandao

iNhandao - Kết nối thông tin nhân đạo

Dự án iNhandao (nhandao.itrithuc.vn) do Hội Chữ thập đỏ Việt Nam phối hợp với FPT phát triển nhằm tạo ra kênh tiếp cận mở, kết nối người cần cứu trợ với những nhà thiện nguyện một cách chủ động, tức thời. Kế thừa các địa chỉ số từ bản đồ Vmap.vn do Bưu điện Việt Nam phát triển, FPT đã số hóa, tự động hóa quy trình triển khai hoạt động thiện nguyện của Hội chữ thập đỏ Việt Nam. Trong giai đoạn đầu, Hệ thống iNhandao triển khai xây dựng dữ liệu địa chỉ nhân đạo nhằm cung cấp cho các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp những thông tin phong phú và chính xác. Từ đó, các hoạt động của nhà tài trợ được đảm bảo đến tay đúng đối tượng, đúng nhu cầu, thuận tiện, trên tinh thần minh bạch, rõ ràng, tạo sự thay đổi lớn về cách làm, mức độ ảnh hưởng tới xã hội. Nhà tài trợ ngoài việc tìm được đúng đối tượng và triển khai tài trợ thuận tiện, cũng có thể quản lý các hoạt động tài trợ của mình trên hệ thống một cách dễ dàng, minh bạch.

Hệ thống iNhandao vận hành sẽ thay đổi căn bản phương thức triển khai Cuộc vận động “Mỗi tổ chức, mỗi cá nhân gắn với một địa chỉ nhân đạo” của Hội Chữ thập đỏ theo hướng dựa vào cộng đồng, thực chất; tăng hiệu quả, chất lượng, giá trị trợ giúp nhân đạo, góp phần nâng cao hiệu quả, chất lượng hoạt động trợ giúp nhân đạo của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam thông qua hệ thống bản đồ số và các ứng dụng điện tử. Đối với cộng đồng, Hệ thống iNhandao là công cụ hữu ích liên kết các tổ chức, cá nhân tham gia trong lĩnh vực trợ giúp nhân đạo; hỗ trợ cộng đồng thực hiện hoạt động từ thiện, nhân đạo đúng người, đúng nhu cầu; giúp hạn chế các mặt tiêu cực trong hoạt động trợ giúp nhân đạo tự phát.

iNhandao được xây dựng trên cơ sở tuân thủ các nguyên tắc hoạt động của Hội Chữ thập đỏ, có tính bao quát, phổ biến trong cộng đồng, dễ sử dụng, tiếp cận dễ dàng và thuận tiện. iNhandao được triển khai qua 2 giai đoạn:  Giai đoạn 1  từ tháng 4 đến tháng 9/2019 và giai đoạn 2 bắt đầu từ tháng 8/2019./.

Bài, ảnh: Đăng Minh