Một cách nhìn mới về vấn đề cũ

Nói về Công trình “Một số vấn đề lý luận về xây dựng Đảng đối với một Đảng cầm quyền lãnh đạo sự nghiệp xây dựng CNXH”, nhiều nhà khoa học nhận định, đây là công trình về những vấn đề đã cũ nhưng trình bày theo cách mới với tư duy và luận giải theo quan điểm mới. GS Đặng Xuân Kỳ đã biết kế thừa nghiên cứu của người khác để tranh luận, tiếp thu lại và đưa ra vấn đề.

Theo PGS.TS. Nguyễn Thanh Tuấn, Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu quyền con người, Học viện Chính trị - Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh - đồng tác giả công trình, trong quá trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam, xây dựng Đảng luôn được coi là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu. Trong công cuộc đổi mới, tất cả phải bắt đầu từ đổi mới Đảng. Đây là một luận điểm mới được Đại hội VI đề ra, nhằm xây dựng Đảng trong những điều kiện mới. Tuy nhiên, công tác xây dựng Đảng còn nhiều vấn đề đòi hỏi phải được luận giải tường minh hơn nữa. Trong bối cảnh ấy, công trình đã tập trung vào việc làm sáng tỏ những vấn đề lý luận về xây dựng Đảng đối với một Đảng cầm quyền lãnh đạo sự nghiệp xây dựng CNXH, qua đó một mặt thấy rõ tại sao Đảng ta lãnh đạo công cuộc đổi mới giành được những thành tựu to lớn, toàn diện và có ý nghĩa lịch sử trong những năm qua, mặt khác quan trọng hơn là tiếp tục đẩy mạnh việc đổi mới Đảng, đổi mới đất nước nhằm giành những thành tựu to lớn hơn nữa.

Công trình đã luận giải với tư duy đổi mới những vấn đề về lý luận và thực tiễn xây dựng Đảng Cộng sản Việt Nam trong điều kiện một đảng duy nhất cầm quyền; đã lý giải để tạo ra sự đồng thuận cao về một số vấn đề lý luận và thực tiễn xây dựng Đảng đang có nhận thức khác nhau.

Xét về phương diện mới, công trình không chỉ giới hạn ở một nguyên tắc tập trung dân chủ, mặc dù đây là nguyên tắc tổ chức cơ bản đã được Lênin khẳng định để xây dựng đảng kiểu mới của giai cấp công nhân. Hệ thống 11 nguyên tắc xây dựng Đảng đã được thực tiễn kiểm nghiệm được quy thành 3 nguyên tắc cơ bản: nguyên tắc tư tưởng; nguyên tắc tổ chức và sinh hoạt Đảng; nguyên tắc về mối quan hệ giữa Đảng với nhân dân, Đảng với Nhà nước, Đảng với Mặt trận và hệ thống chính trị, Đảng với quan hệ quốc tế.

Trên cơ sở khẳng định Chủ nghĩa Mác Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh là nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho công tác xây dựng Đảng, công trình đã làm rõ nội dung của lý luận mới về xây dựng Đảng ở các phương diện: định nghĩa, bản chất, hệ thống của các nguyên tắc và 5 mặt xây dựng Đảng (tư tưởng, chính trị, tổ chức, đạo đức, phương thức lãnh đạo và phong cách công tác).

Công trình mang ý nghĩa khoa học lớn

Nhận thức không đúng về CNXH và về con đường đi lên CNXH sẽ dẫn đến sai lầm về đường lối; nhận thức không đúng về Đảng và về công tác xây dựng Đảng sẽ làm cho Đảng suy yếu từ trong, hơn nữa còn tiềm ẩn nguy cơ đổ vỡ từ trong. Phải tránh được cả hai loại nhận thức không đúng ấy mới có thể xây dựng Đảng thực sự trong sạch, vững mạnh, mới nâng được tầm trí tuệ và năng lực hoạt động thực tiễn của Đảng lên ngang tầm nhiệm vụ của một Đảng cầm quyền để lãnh đạo sự nghiệp đổi mới. Đó là quan điểm xuyên suốt toàn bộ nội dung của Công trình “Một số vấn đề lý luận về xây dựng Đảng đối với một Đảng cầm quyền lãnh đạo sự nghiệp xây dựng CNXH”.

Cụ thể hóa quan điểm này, công trình đã đi sâu phân tích rõ bản chất của Đảng Cộng sản Việt Nam, luận giải có căn cứ khoa học 11 nguyên tắc xây dựng Đảng; phân tích dựa trên căn cứ khoa học 5 nội dung cơ bản của xây dựng Đảng, làm rõ quy luật thường xuyên đổi mới và chỉnh đốn Đảng… Theo đó, công trình đã cung cấp những luận cứ khoa học cho sự cầm quyền của Đảng trong bối cảnh mới; nâng cao vị trí, vai trò cầm quyền và lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam trong điều kiện mới. Công trình bảo đảm được tính lý luận gắn với tính thực tiễn: phương pháp nghiên cứu đúng đắn kết hợp một cách chặt chẽ phương pháp lịch sử với phương pháp logic, thể hiện tinh thần đổi mới, nhìn thẳng vào sự thật, nói rõ sự thật, nói đúng sự thật…

PGS.TS Bùi Đình Phong, Học viện Chính trị - Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh cho rằng, công trình có ý nghĩa rất quan trọng đối với sự phát triển của đất nước không những trong thời gian công trình này hoàn thành mà còn có tác dụng lâu dài. Nhiều luận cứ khoa học trong công trình đã góp phần rất tích cực vào quá trình nghiên cứu, soạn thảo các văn kiện Đại hội X của Đảng cũng như có giá trị tham khảo tốt cho nhận thức của Đảng ta về lý luận và thực tiễn xây dựng Đảng cầm quyền trong giai đoạn hiện nay.

Kết quả nghiên cứu thể hiện trong công trình góp phần bổ sung và phát triển học thuyết Mác - Lênin về Đảng Cộng sản cũng như có tác dụng lâu dài đối với đổi mới và  phát triển đất nước theo định hướng XHCN. Nhiều luận cứ khoa học trong công trình và các tài liệu được công bố của công trình đã có giá trị tham khảo rất tốt cho nhận thức của Đảng ta về lý luận và thực tiễn xây dựng Đảng cầm quyền trong giai đoạn hiện nay. TS. Lê Đăng Doanh cho rằng: đây là công trình nghiêm túc, có hệ thống, thể hiện trách nhiệm của tác giả với Đảng và dân tộc. Công trình đã làm rõ một số vấn đề đặt ra từ thực tiễn công tác xây dựng Đảng mà trước đó lý luận còn chưa được lý giải, hoặc lý giải chưa được rõ ràng và thỏa đáng.

Trần Hồng