Trong số 22 sáng kiến đạt giải tại cuộc thi “Sáng kiến vì cộng đồng” lần thứ IV do Bộ Biên tập Tạp chí Cộng sản, Bộ Khoa học và Công nghệ, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, UBND thành phố Hà Nội và Tập đoàn Điện lực Việt Nam phối hợp tổ chức; GS, TSKH, BS Dương Quý Sỹ vinh dự góp mặt 2 đề tài gồm: “Đánh giá hiệu quả của việc lọc máu thay huyết tương ở bệnh nhân bị COVID-19 nặng, nguy kịch và xây dựng quy trình lọc máu thay huyết tương nhằm cải thiện hiệu quả điều trị và làm giảm tỷ lệ tử vong cho người bệnh” (Giải C) và “Khẩu trang giấy kháng khuẩn nhiều lớp” (Giải Khuyến khích).

Khẩu trang giấy 7 lớp - bảo vệ sức khỏe và thân thiện môi trường

GS, TSKH, BS Dương Quý Sỹ lên nhận giải Khuyến khích cho

sáng kiến "Khẩu trang giấy kháng khuẩn nhiều lớp"

Sáng kiến “Khẩu trang giấy kháng khuẩn nhiều lớp” của tác giả Dương Quý Sỹ và nhóm thực hiện là giảng viên và cán bộ, viên chức trường Cao đẳng Y tế (CĐYT) Lâm Đồng là biện pháp giải quyết nhu cầu khan hiếm của khẩu trang để phòng chống dịch bệnh COVID-19 trong điều kiện thị trường không có nguồn cung khẩu trang. Sản phẩm bằng giấy, thân thiện với môi trường góp phần bảo vệ môi trường. Sáng kiến đã xây dựng được mô hình sản xuất khẩu trang giấy kháng khuẩn nhiều lớp và gửi tặng các cơ sở y tế, các đơn vị để phục vụ việc phòng chống dịch COVID-19 trong cộng đồng. Phát miễn phí (thông qua ATM khẩu trang) cho nhân dân sống gần nhà trường và cộng đồng có nhu cầu.

Cụ thể, đã phục vụ cộng đồng trong đại dịch COVID-19, nhất là giai đoạn khan hiếm khẩu trang và bảo vệ môi trường trong tương lai. Khẩu trang giấy kháng khuẩn nhiều lớp có tẩm nhuộm than hoạt tính và tinh dầu lá húng chanh. Trường CĐYT Lâm Đồng đã nghiên cứu hoàn thiện quy trình sản xuất và đã đăng ký Sở hữu trí tuệ Phát minh - Sáng chế khẩu trang giấy lọc 7 lớp bảo vệ sức khỏe và thân thiện môi trường. Phục vụ cộng đồng từ tháng 3/2020 - 3/2021 nhà trường đã sản xuất, trao tặng gần 100.000 khẩu trang giấy cho các đơn vị y tế  và các đơn vị sự nghiệp cả nước; trong đó có lắp đặt ATM khẩu trang phục vụ miễn phí cho cộng đồng tại thành phố (TP) Đà Lạt.

Các cán bộ, giảng viên trường CĐYT Lâm Đồng chuẩn bị hơn 1.000 khẩu trang kháng khuẩn nhiều lớp

tặng các đồng nghiệp trong và ngoài tỉnh

Theo đánh giá của Hội đồng Sơ khảo cuộc thi thi “Sáng kiến vì cộng đồng” lần thứ IV, dự án là công trình nghiên cứu và sản xuất khẩu trang giấy kháng khuẩn nhiều lớp (07 lớp), có màng lọc than hoạt tính tẩm tinh dầu húng chanh, sử dụng giấy lọc cellulose an toàn và thân thiện với môi trường. Sản phẩm ra đời trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19 đang lây lan nhanh, thị trường khan hiếm nguồn cung khẩu trang. Sản phẩm đã được tiến hành đăng ký quyền sở hữu trí tuệ tại Cục Sở hữu Trí tuệ, Bộ Khoa học và Công nghệ. Với việc nghiên cứu, sản xuất khẩu trang giấy kháng khuẩn 07 lớp và đưa vào sử dụng thực tiễn kịp thời trong giai đoạn thị trường rất khan hiếm khẩu trang, dự án này đã góp phần thiết thực, hiệu quả trong phòng chống lây nhiễm bệnh COVID-19 ở Lâm Đồng nói riêng và Việt Nam nói chung.

GS, TSKH, BS Dương Quý Sỹ cho biết, có 5 đặc điểm nổi bật của khẩu trang 5 lớp do trường CĐYT sản xuất: có tẩm nhuộm tinh dầu húng chanh kháng khuẩn phối hợp với tinh dầu tràm (hoặc sả, quế có công dụng chống say tàu xe); có màng lọc tẩm nhuộm than hoạt tính bằng hấp nhiệt 115 độ C trước khi hấp tiệt trùng 120 độ C và không ảnh hưởng hô hấp; nguyên liệu hoàn toàn bằng 4 lớp giấy thấm lọc có lỗ nhỏ 20 micron không gây ô nhiễm và phân hủy nhanh vì giấy làm từ nguyên liệu tre; nguyên liệu hiện nay không bị thiếu nguồn cung cấp như vải hiện nay; khi cần thiết, có thể tái sử dụng sau khi ngâm sát khuẩn hấp hoặc ủi nóng 120 độ C. 

Biểu đồ so sáng đặc điểm và tác dụng phụ của 2 loại khẩu trang được  sử dụng sau 3 giờ đeo liên tục

Thực hiện nghiên cứu giữa các đối tượng nghiên cứu sử dụng khẩu trang 4 lớp lưu hành trên thị trường và các đối tượng sử dụng khẩu trang kháng khuẩn nhiều lớp do trường CĐYT Lâm Đồng sản xuất trong vòng 3 giờ, làm việc trong cùng một môi trường (phòng học trực tuyến) và không có các yếu tố gây ô nhiễm. Nhóm nghiên cứu đã đưa ra kết luận: Khẩu trang giấy lọc có màng tẩm nhuộm than hoạt tính và tinh dầu húng chanh có ưu điểm nổi bật trong việc làm thông mũi họng, có ít tác dụng phụ, giúp cải thiện thông khí, giảm hiện tượng viêm đường thở và đặc biệt có tính kháng khuẩn ngay tại bề mặt tiếp xúc của khẩu trang. Kết quả ưu việt này có được là do khẩu trang được tẩm nhuộm than hoạt tính, tinh dầu húng chanh và hấp nhiệt tiệt khuẩn. Đặc biệt, tinh dầu húng chanh do Trường CĐYT Lâm Đồng chiết xuất từ dược liệu có đặc tính kháng khuẩn, kháng viêm và giảm các triệu chứng hô hấp như ho, viêm họng, viêm phế quản, viêm thanh quản đã được công bố trên Tạp chí Dược học Quốc tế. Đây chính là một trong những ưu điểm nổi bật của khẩu trang do Trường CĐYT Lâm Đồng sản xuất. 

Trong thời gian ngắn sản xuất khẩu trang để sử dụng nội bộ phòng chống dịch bệnh Covid-19 và cấp phát miễn phí cho người dân có nhu cầu, đến nay, trường CĐYT Lâm Đồng đã tặng 1.000 khẩu trang diệt khuẩn cho Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng Quốc hội, Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Phạm Ngọc Thạch TP. Hồ Chí Minh, Bệnh viện Tai Mũi Họng TP. Hồ Chí Minh và các đơn vị khác trong và ngoài tỉnh. 

Có thể nói, sáng kiến “Khẩu trang giấy kháng khuẩn nhiều lớp” của tác giả Dương Quý Sỹ và nhóm thực hiện là giảng viên và cán bộ, viên chức trường CĐYT Lâm Đồng là giải pháp hữu hiệu trong giai đoạn Covid-19 và cho tương lai, góp phần bảo vệ môi trường và sức khỏe của mọi người. 

Bài, ảnh: Thùy Linh